Χθες εκκλησιαζόμενος και εγώ μαζί σας και προεορτάζων την ημέρα των Φώτων σας ανέπτυξα τα αρμόζοντα και είπα προς την άγάπην σας περί του Βαπτίσματος του Χριστού, του οποίου ημείς ηξιώθημεν, ότι είναι επίγνωσης του Θεού και υπόσχεσης προς τον Θεόν. Πίστης μεν και επίγνωσης της εν Θεώ αληθείας, συνθήκη δε και υπόσχεσης δια έργα και λόγους και συμπεριφορών αρέσκοντα εις τον Θεόν. Υπελείπετο δε να ομιλήσωμεν δι' εκείνο το χωρίον του Ευαγγελίου που ανεγνώσθη τώρα και λέγει: Και ιδού ανεώχθησαν αυτώ οι ουρανοί και είδεν (ό Ιωάννης) το πνεύμα του Θεού καταβαίνον ως περιστεράν και ερχόμενον επ` αυτόν και ιδού φωνή εκ των ουρανών λέγουσα• ούτος εστιν ό Υιός μου ό αγαπητός, εν ω ευδόκησα. Μέγα και υψηλό είναι, αδελφοί, το μυστήριον του Βαπτίσματος του Χριστού, το όποιον περιέχεται εις τους ολίγους αυτούς λόγους• δυσθεώρητο και δυσερμήνευτο και όχι ολιγότερων δυσκατάληπτον. Όπως λοιπόν κατά την δημιουργία μετά τον λόγον του Θεού: Ποιήσωμεν ανθρωπον κατ' εικόνα ημετέρα και καθ` ομοίωσιν, επλάσθη εις το πρόσωπον του Αδάμ ή φύσις μας και έφάνη εις αυτήν (την ανθρώπινη φύσιν μας) ό τριαδικός χαρακτήρ της καθ' υπόστασιν δημιουργού τριαδικής θεότητας δια του εμφυσήματος εις τον Αδάμ του ζωαρχικού Πνεύματος του Θεού, ενώ κατά την δημιουργία των υπολοίπων κτισμάτων που έγιναν μόνον με λόγον (είπε και εγενήθησαν), μόνον ό Υιός Λόγος και ό λέγων Πατήρ εφανερώθησαν, έτσι και τώρα, οπότε αναδημιουργείται ή φύσις μας εν Χριστώ, φανερούμενον το άγιον Πνεύμα δια της καθόδου του από τους ουρανούς επί τον Χριστόν τον βαπτιζόμενον εις τον Ιορδάνη, φανέρωσε το μυστήριον της σωτηρίας των λογικών κτισμάτων υπό της ανωτάτης και τα πάντα δημιουργούσης Τριάδος.
Άλλα δια ποίον λόγον κατά την στιγμήν πού δημιουργείται και κατά την στιγμήν που αναδημιουργείται ό άνθρωπος φανερώνεται το μυστήριον της αγίας Τριάδος; Όχι μόνον διότι από όλα τα επίγεια κτίσματα ό άνθρωπος είναι ό μόνος μύστης και προσκυνητής αυτής, αλλά διότι είναι και ό μόνος που επλάσθη κατ' εικόνα της. Διότι τα μεν άλογα ζώα έχουν μόνον ζωτικόν πνεύμα, το όποιον μάλιστα δεν είναι αθάνατον, στερούνται δε τελείως νου και λόγου. Τα δε υπέρ αίσθησιν όντα, δηλαδή οί άγγελοι και οι αρχάγγελοι, ως νοεροί και λογικοί έχουν νουν και λόγον, άλλ' όχι και πνεύμα ζωοποιούν, διότι δεν έχουν ούτε και σώμα δια να ζωοποιηθεί από αυτό. Ό άνθρωπος δε μόνος κατ' εικόνα της τρισυπόστατου θεότητας έχει νουν και λόγον και πνεύμα και ζωοποιεί το σώμα, επειδή έχει και σώμα.
και ιδού, λέγει, ανεώχθησαν αυτώ οί ουρανοί. Συγκεντρώσατε λοιπόν τον νουν σας, αδελφοί, παρακαλώ, και προσέξατε με ακρίβεια εις τα λεγόμενα και την σημασία των, δια να καταλάβετε την δύναμιν του μυστηρίου της Βαπτίσεως του Χριστού. Ή κατάδυσης λοιπόν του Χριστού εις το ύδωρ προεικόνιζε την κατάβασίν του εις τον Άδη. Έτσι κατά τον αυτόν τρόπον και ή ανάστασίς του από το ύδωρ προεικόνιζε την Ανάστασίν του εκ νεκρών. Κατά φυσικό λοιπόν λόγον και ακολουθία μόλις ανέβηκε από το ύδωρ, αμέσως άνοιξαν δι' αυτόν οί ουρανοί. Διότι και κατά την καθοδόν του εις τον Αδη, όταν εκρύβη υπέρ ημών εις την γήν και ανέστη έπειτα, άνοιξε τα πάντα και δια τον εαυτόν του και δι' ημάς• όχι μόνον τα υπόγεια και τα επίγεια αλλά και αυτόν τον ανώτατον ουρανόν, εις τον όποιον αργότερον όταν άνελήφθη σωματικώς πρόδρομος υπέρ ημών εισήλθε. Έχων δε ό Χριστός ψυχήν και σώμα, τα όποια προσέλαβε από εμάς για χάριν μας, δια μεν του σώματος υπέστη τα πάθη και τον θάνατον και την ταφή όπερ ημών και ανέδειξε την ανάστασιν του εκ του τάφου άθανασίαν και αυτού του σώματος, και παρέδωκε εις ημάς να τελώμεν εις ανάμνησιν την αναίμακτον θυσίαν και να απολαμβάνωμεν δι' αυτής την σωτηρίαν. Δια δε της ψυχής κατήλθεν εις τον Αδη και επανήλθε και μετέδωσε σε όλους φως αΐδιον και ζωήν και ως δείγμα τούτου μας παρέδωκε να τελούμε το άγιον Βάπτισμα και δι' αυτού να έχομεν την σωτηρίαν, έφ' όσον με κάθε ένα από τα δύο μυστήρια -Θείαν Ευχαριστία και Βάπτισμα- θεοποιούνται αμφότερα, και ψυχή και σώμα, δεχόμενα τα σπέρματα της αθανάτου ζωής. Διότι από τα δύο αυτά μυστήρια κρεμάται όλη ή σωτηρία μας, έφ' όσον εις αυτά συγκεφαλαιούται όλη ή σωτηρία του Θεού Λόγου.
Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου