Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν άγιον Κύριον, Ιησούν τόν μόνον αναμάρτητον. Τόν σταυρόν σου, Χριστέ, προσκυνούμεν, και τήν αγίαν σου ανάστασιν υμνούμεν και δοξάζομεν· συ γαρ ει Θεός ημών, εκτός σου άλλον ουκ οίδαμεν, το όνομά σου ονομάζομεν. Δεύτε πάντες οι πιστοί, προσκυνήσωμεν τήν του Χριστού αγίαν ανάστασιν· ιδού γαρ ήλθε διά του σταυρού, χαρά εν όλω τω κόσμω. Διά παντός ευλογούντες τόν Κύριον, υμνούμεν τήν ανάστασιν αυτού. Σταυρόν γαρ υπομείνας δι ημάς, θανάτω θάνατον ώλεσεν 

Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου 2009

Αληθώς ανέστη



Ο Χριστός ανασταίνεται την τρίτη μέρα μετά την ταφή του. Τόσο οι βιβλικές μαρτυρίες όσο και η εκκλησιαστική εικονογραφία και υμνολογία αργότερα, υποδηλώνουν την ανάσταση έμμεσα, θα έλεγε κανείς, μέσα από σημεία, όπως το κενό μνημείο, ο άγγελος του Θεού που ελευθερώνει την είσοδο του τάφου, τα οθόνια της ταφής κείμενα μόνα. Δεν προσδιορίζεται ούτε περιγράφεται κάποια συγκεκριμένη στιγμή που το νεκρό σώμα του Χριστού ζωοποιείται και πάλι και επαναλειτουργεί βιολογικά, όπως συνέβη με τους νεκρούς που ανέστησε ο ίδιος ο Χριστός στη διάρκεια του δημόσιου βίου του.

Υπάρχει, όμως, η εμπειρία και μαρτυρία των σωματικών του εμφανίσεων (συνολικά έντεκα) μετά την ανάσταση: Ο αναστημένος Χριστός εμφανίζεται στις μυροφόρες γυναίκες και στους οδοιπόρους της Εμμαούς και στη σύναξη των μαθητών στο υπερώο της Ιερουσαλήμ (τη μια φορά απόντος και την άλλη φορά παρόντος του Θωμά) ή στις όχθες της Τιβεριάδας.



Με την υπακοή του μέχρι θανάτου στο θέλημα του Πατρός οδήγησε ο Χριστός την ανθρώπινη φύση του στην τέλεια παραίτηση από κάθε διεκδίκηση υπαρκτικής αυτοτέλειας, μετέθεσε την ύπαρξη της φύσης στη σχέση αγάπης και στην ελευθερία της υπακοής στον Θεό. Και αυτή η φύση που αντλεί την ύπαρξή της από τη σχέση με το Θεό, δεν πεθαίνει. Γιατί αν και κτιστή, υπάρχει πια με τον τρόπο του ακτίστου, όχι με τον τρόπο του κτιστού.

Το αναστημένο σώμα του Χριστού είναι σώμα υλικό, φύση κτιστή. Διαφέρει, όμως, από τα σώματα των άλλων αναστημένων, γιατί αυτό υπάρχει τώρα πια με τον τρόπο του ακτίστου, τον τρόπο της ελευθερίας από κάθε φυσική αναγκαιότητα. Έτσι, ενώ είναι αισθητό και απτό, με σάρκα και οστά, ενώ μπορεί να πάρει τροφή όπως όλα τα άλλα σώματα (και ο αναστημένος Χριστός τρώει μέλι και ψάρι μπροστά στα μάτια των μαθητών του) και ενώ τα σημάδια των πληγών που δέχτηκε είναι ψηλαφητά επάνω του, όμως το ίδιο αυτό σώμα μπαίνει στο υπερώο των θυρών κεκλεισμένων και γίνεται άφαντο στους Εμμαούς και τελικά αναλαμβάνεται στους ουρανούς ενθρονίζοντας την ανθρώπινη πηλό στη δόξα της θείας ζωής.

Η μεταβολή στον τρόπο υπάρξεως της ανθρώπινης φύσης του Χριστού μετά την ανάστασή του δηλώνεται στα Ευαγγέλια έμμεσα και πάλι -δεν είναι δυνατό να οριστεί και να περιγραφεί με τις αντικειμενικές κατηγορίες που προσδιορίζουν τις κοινές καθημερινές μας εμπειρίες. Επισημαίνεται μια ετερότητα: είναι ο γνώριμος υιός του ανθρώπου, αλλά εν ετέρα μορφή. Η Μαρία η Μαγδαληνή, στον κήπο του μνημείου, τον νομίζει για κηπουρό. Οι δυο οδοιπόροι στο δρόμο για την Εμμαούς τον νομίζουν τυχαίο διαβάτη. Οι μαθητές που ψαρεύουν στην Τιβεριάδα, τον ακούνε να τους ζητάει κάτι βρώσιμον και δεν υποψιάζονται πάλι πως είναι αυτός που τους περιμένει στην όχθη. Όλοι τον ανακαλύπτουν ξαφνικά και αυτονόητα, αλλά αφού αρχικά πλανηθούν.

Τι είναι αυτό που τον διαφοροποιεί καταρχήν και πρέπει να το υπερβεί κανείς για να τον αναγνωρίσει; Σίγουρα κάτι που δεν λέγεται, αλλά μόνο βιώνεται. Ίσως, αν η σχέση μαζί του σταματήσει στη φαινόμενη ατομικότητα δεν κατορθώνει να αναγνωρίσει την υπόσταση, την ελευθερωμένη από την ατομική αυτοτέλεια. Δεν ξέρουμε και δεν μπορούμε να περιγράψουμε την εμπειρία, τολμούμε μόνο να την προσεγγίσουμε ερμηνευτικά μέσα από τα γεγονότα που τη συνοδεύουν.

Το σώμα του αναστημένου Χριστού είναι η ανθρώπινη φύση ελεύθερη από κάθε περιορισμό και κάθε ανάγκη, είναι ένα ανθρώπινο σώμα με σάρκα και οστά, που, όμως, δεν αντλεί ζωή από τις βιολογικές του λειτουργίες, αλλά υποστασιάζεται σε πραγματική ύπαρξη χάρη στην προσωπική σχέση με τον Θεό, που αυτή και μόνη το συνιστά και το ζωοποιεί.

Ο Χριστός δίνει στο πασχάλιο δείπνο ένα καινούργιο περιεχόμενο, το περιεχόμενο της Καινής Διαθήκης. Το Πάσχα τώρα δεν είναι πέρασμα ενός μόνο λαού από την αιχμαλωσία στην ελευθερία, αλλά διάβαση ολόκληρου του γένους των ανθρώπων από το θάνατο στη ζωή. Εν τη σαρκί του Χριστού και εν τω αίματί του καταργείται το μεσότειχον του φραγμού ανάμεσα στο κτιστό και στο άκτιστο. Τώρα το κτιστό μπορεί να υπάρχει με τον τρόπου ακτίστου, τον τρόπο της όντως ζωής.


(http://giannaras.wordpress.com/2008/02/28/alithws/)


[Από το «Αλφαβητάρι της πίστης» του Χρήστου Γιανναρά. Αποσπάσματα από τα κεφάλαια «Ο Αναστάς» (σελίδες 172 –175) και «Πασχάλιο δείπνο» (σελίδα 186) των εκδόσεων «Δόμος».]

Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 2009

Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2009

Πορεία προς την ανάσταση




Καθώς αρχίζουμε, καθώς κάνουμε το πρώτο βήμα στη «χαρμολύπη» της Μεγάλης Σαρακοστής, βλέπουμε μακριά τον προορισμό. Είναι η χαρά της Λαμπρής. Είναι η είσοδος στη δόξα της Βασιλείας. Αυτό το όραμα, η πρόγευση του Πάσχα κάνει τη λύπη της Μεγάλης Σαρακοστής φως και χαρά αναστάσιμη.

Προβάλλει το σχολείο της μετάνοιας, το Τριώδιο, που θα μας δώσει δύναμη να δεχτούμε το Πάσχα, όχι σαν μια απλή ευκαιρία να φάμε, να πιούμε, ν’ αναπαυτούμε, αλλά, βασικά, σαν το τέλος των «παλαιών» που είναι μέσα μας και σαν είσοδό μας στο «νέο».

Η απέκδυση του «παλαιού ανθρώπου» κατά την περίοδο αυτή τονίζεται ιδιαίτερα μέσα από τα αναγνώσματα και τους ύμνους του ιερού βιβλίου του «Τριωδίου». Το «Τριώδιο» μας προσκαλεί στην πραγματική νηστεία, που είναι η εσωτερική καθαρότητα και η ένδεια των παθών.

Ο αγώνας και η πνευματική προσπάθεια που γίνεται κατά τη Μεγάλη Σαρακοστή σε ένα στοχεύουν. Στη γνήσια προετοιμασία για το μεγάλο «σήμερον» του Πάσχα.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του Τριωδίου, η μητέρα Εκκλησία μας προτρέπει να αυτοσυγκεντρωθούμε, να πολεμήσουμε τη σάρκα και τα πάθη, το πονηρό και κάθε άλλη αμαρτία. Μας συνιστά τη νηστεία των τροφών αλλά και των παθών πρωτίστως.

Η νηστεία μόνο σαν μια σωματική προσπάθεια δεν έχει κανένα νόημα χωρίς το πνευματικό συμπλήρωμά της, «…εν νηστεία και προσευχή». Αυτό σημαίνει ότι χωρίς την αντίστοιχη πνευματική προσπάθεια, χωρίς να τρεφόμαστε με τη θεία Πραγματικότητα – το Σώμα και το Αίμα του Χριστού – χωρίς να ανακαλύψουμε την ολοκληρωτική μας εξάρτηση από το Θεό και μόνο απ’ Αυτόν, η σωματική νηστεία θα καταντήσει τύπος χωρίς περιεχόμενο.

Η σωματική νηστεία που «κατευνάζει της ψυχής τα παθήματα και της σαρκός τα οιδήματα» είναι απαραίτητη, αλλά χάνει κάθε νόημα και γίνεται αληθινά επικίνδυνη, αν ξεκοπεί από την πνευματική προσπάθεια, από την προσευχή και την αυτοσυγκέντρωση.

Το στάδιο των αρετών που ανοίγεται και αρχίζει με το Τριώδιο, χαρακτηρίζεται από τις δυο μεγάλες αρετές, τη μετάνοια και την αγάπη.

Το «μετανοείτε» του Κυρίου απευθύνεται σε όλους και όχι μόνο κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής. Το «μετανοείτε» δεν νοείται ως «μετανοήστε» μία φορά, ούτε σημαίνει το να μετανοεί κανείς κάθε τόσο μόνο – θα αρχίσει ίσως από εκεί – αλλά σημαίνει το να γίνει η ζωή του μια μετάνοια. Να υπάρχει μια παντοτινή στάση μετάνοιας και συντριβής μέσα του. Αυτή να διαποτίζει όλη την ύπαρξη. Οι μετανοημένοι, και μετανοούντες συνεχώς άνθρωποι, βρίσκονται συγχρόνως στη Μεγάλη Παρασκευή και στην Κυριακή του Πάσχα. Στο Τριώδιο και το Πεντηκοστάριο. Ζουν τη «ζωηφόρο νέκρωσι» και το «χαροποιόν πένθος» ακατάπαυστα.

Ο ταπεινός άνθρωπος, που θεωρεί «εαυτόν υποκάτω πάσης της κτίσεως», είναι το ίδιο ευαίσθητος τόσο στη μετάνοια όσο και στο μυστήριο της αγάπης. Βλέπει το δρόμο της θυσίας, της προσφοράς, που οδηγεί αμέσως και σίγουρα στην αιώνια ζωή. Κανείς κόπος που προσφέρεται από αγάπη στο Θεό και τον αδελφό, δεν πάει χαμένος. Ο «πλησίον» δεν είναι απλώς απαραίτητος σύντροφος της ζωής μας, μα αναπόσπαστο στοιχείο της πνευματικής μας αυτοσυνειδησίας. Ο άλλος είναι ο πιο ακριβός εαυτός μας, που μας χαρίζει – όταν προσφερόμαστε σ’ αυτόν – την έννοια και την πραγματικότητα της αιώνιας ζωής, που ήδη – με το μυστήριο της θυσιαστικής αγάπης – άρχισε: «Ημείς οίδαμεν ότι μεταβεβήκαμεν εκ του θανάτου εις την ζωήν, ότι αγαπώμεν τους αδελφούς».

Με την αναφορά στην αγάπη και τη μετάνοια, και θέτοντας τη νηστεία στη σωστή της βάση, κανείς πλέον δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η πνευματική πρόοδος εξαρτάται μόνον από το πόσο νήστεψε ή ασκήθηκε κάποιος κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής. Η πρόοδος εξαρτάται από το πόσο με τη μετάνοια και την όλη προσπάθεια, την πνευματική, έγινε ο άνθρωπος κοινωνός της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, που φέρνει την ανάπαυση της ψυχής.

Με κάθε μέσο που μετέρχεται και προσφέρει η Εκκλησία για τη σωτηρία μας, με το ταπεινό φρόνημα, τη μετάνοια, τα Άγια Μυστήρια, ξαναγυρίζουμε σ’ Αυτόν και δι’ Αυτού σε όλα όσα Εκείνος μας έδωσε από την τέλεια αγάπη και το έλεός Του. Όλες οι ευλογίες και όλες οι ευκαιρίες της Μεγάλης Σαρκοστής μάς γεμίζουν με προσδοκία. Την προσδοκία της αγίας δόξας του Θεού, της «αρχής που δεν έχει τέλος.

(από την Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Αγιάς.
Από το περιοδικό «Πληροφόρηση»
xfe.gr)
xfe.gr)

Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 2009

Κυριακάτικα: Ήχος Γ΄ Εωθινόν Γ΄




Απολυτίκιον

Ευφραινέσθω τά ουράνια, αγαλλιάσθω τά επίγεια, ότι εποίησε κράτος, εν βραχίονι αυτού, ο Κύριος, επάτησε τώ θανάτω τόν θάνατον, πρωτότοκος τών νεκρών εγένετο, εκ κοιλίας άδου ερρύσατο ημάς, καί παρέσχε κόσμω τό μέγα έλεος.

Υπακοή

Εκπλήττων τή οράσει, δροσίζων τοίς ρήμασιν, ο αστράπτων Άγγελος, ταίς μυροφόροις έλεγε. Τόν ζώντα τί ζητείτε εν μνήματι; ηγέρθη κενώσας τά μνήματα τής φθοράς αλλοιωτήν, γνώτε τόν αναλλοίωτον, είπατε τώ Θεώ, Ως φοβερά τά έργα σου! ότι τό γένος έσωσας τών ανθρώπων.

Κοντάκιον
Εξανέστης σήμερον, από τού τάφου Οικτίρμον, καί ημάς εξήγαγες, εκ τών πυλών τού θανάτου, σήμερον Αδάμ χορεύει, καί χαίρει Εύα, άμα δέ, καί οι Προφήται, σύν Πατριάρχαις, ανυμνούσιν ακαταπαύστως, τό θείον κράτος τής εξουσίας σου.

Ο Οίκος

Ο ουρανός καί η γή σήμερον χορευέτωσαν, καί Χριστόν τόν Θεόν ομοφρόνως υμνείτωσαν, ότι τούς δεσμίους εκ τών τάφων ανέστησε. Συγχαίρει πάσα η κτίσις, προσφέρουσα επάξια άσματα, τώ πάντων Κτίστη καί Λυτρωτή ημών, ότι τούς βροτούς εξ άδου σήμερον, ω Ζωοδότης συνανελκύσας, πρός ουρανούς συνανυψοί, καί καταράσσει τού εχθρού τάς επάρσεις, καί πύλας τού άδου διαθλάττει, τώ θείω κράτει τής εξουσίας αυτού.

Εκλογή από τους εσπέριους και όρθριους ύμνους

Τώ σώ σταυρώ Χριστέ Σωτήρ, θανάτου κράτος λέλυται, καί διαβόλου η πλάνη κατήργηται, γένος δέ ανθρώπων πίστει σωζόμενον, ύμνον σοι καθ' εκάστην προσφέρει.

Πεφώτισται τά σύμπαντα, τή αναστάσει σου Κύριε, καί ο Παράδεισος πάλιν ηνέωκται, πάσα δέ η κτίσις ανευφημούσά σε, ύμνον σοι καθ' εκάστην προσφέρει.

Ίνα τό γένος ημών, εκ τού θανάτου Χριστέ λυτρώσης, θάνατον υπήνεγκας, καί τριήμερος εκ νεκρών αναστάς, εαυτώ συνανέστησας, τούς σέ Θεόν επιγνόντας, καί κόσμον εφώτισας, Κύριε δόξα σοι.

Χριστός εκ νεκρών εγήγερται, η απαρχή τών κεκοιμημένων. Ο Πρωτότοκος τής κτίσεως, καί Δημιουργός πάντων τών γεγονότων, τήν καταφθαρείσαν φύσιν τού γένους ημών, εν εαυτώ ανεκαίνισεν. Ουκ έτι θάνατε κυριεύεις. Ο γάρ τών όλων Δεσπότης, τό κράτος σου κατέλυσε.

Νικητής τροπαιούχος, κατά θανάτου, ο θάνατος δεδοικώς ανεδείχθη, παθητήν σάρκα γάρ, εμψυχωμένην λαβών, ούτος ο Θεός ημών, καί συμπλακείς τώ τυράννω, πάντας συνανέστησεν, ότι δεδόξασται.

Δεύτε πάντα τά έθνη, γνώτε τού φρικτού μυστηρίου τήν δύναμιν, Χριστός γάρ ο Σωτήρ ημών, ο εν αρχή Λόγος, εσταυρώθη δι' ημάς, καί εκών ετάφη, καί ανέστη εκ νεκρών, τού σώσαι τά σύμπαντα. Αυτόν προσκυνήσωμεν.

Ύμνον εωθινόν, αι Μυροφόροι Γυναίκες, τά δάκρυα προσέφερον Κύριε, ευωδίας γάρ αρώματα κατέχουσαι, τό μνήμά σου κατέλαβον, τό άχραντόν σου Σώμα, μυρίσαι σπουδάζουσαι, Άγγελος καθήμενος επί τόν λίθον, αυταίς ευηγγελίσατο, Τί ζητείτε τόν ζώντα μετά τών νεκρών; τόν θάνατον γάρ πατήσας, ανέστη ως Θεός, παρέχων πάσι τό μέγα έλεος.

Εξαποστειλάριον και Εωθινόν Γ΄

Ότι Χριστός εγήγερται, μή τις διαπιστείτω, εφάνη τή Μαρία γάρ, έπειτα καθωράθη, τοίς εις αγρόν απιούσι, Μύσταις δέ πάλιν ώφθη, ανακειμένοις ένδεκα, ούς βαπτίζειν εκπέμψας, εις Ουρανούς, όθεν καταβέβηκεν ανελήφθη, επικυρών τό κήρυγμα, πλήθεσι τών σημείων.

Τής Μαγδαληνής Μαρίας, τήν τού Σωτήρος ευαγγελιζομένης, εκ νεκρών Ανάστασιν καί εμφάνειαν, διαπιστούντες οι Μαθηταί, ωνειδίζοντο τό τής καρδίας σκληρόν, αλλά τοίς σημείοις καθοπλισθέντες καί θαύμασι, πρός τό κήρυγμα απεστέλλοντο, καί σύ μέν Κύριε, πρός τόν αρχίφωτον ανελήφθης Πατέρα, οι δέ εκήρυττον πανταχού τόν λόγον, τοίς θαύμασι πιστούμενοι, Διό οι φωτισθέντες δι' αυτών δοξάζομέν σου, τήν εκ νεκρών Ανάστασιν, φιλάνθρωπε Κύριε.

ΕΩΘΙΝΟΝ Γ'
[Μαρκ. ΙΣΤ΄,9-20]


Αναστάς ο Ιησούς πρωϊ πρώτη σαββάτου εφάνη πρώτον Μαρία τή Μαγδαληνή, αφ' ης εκβεβλήκει επτά δαιμόνια. εκείνη πορευθείσα απήγγειλε τοίς μετ' αυτού γενομένοις, πενθούσι καί κλαίουσι. κακείνοι ακούσαντες ότι ζή καί εθεάθη υπ' αυτής ηπίστησαν. Μετά δέ ταύτα δυσίν εξ αυτών περιπατούσιν εφανερώθη εν ετέρα μορφή, πορευομένοις, εις αγρόν. κακείνοι απελθόντες απήγγειλαν τοίς λοι ποίς, ουδέ εκείνοις επίστευσαν. Ύστερον, ανακειμένοις αυτοίς τοίς ένδεκα εφανερώθη, καί ωνείδισε τήν απιστίαν αυτών καί σκληροκαρδίαν, ότι τοίς θεασαμένοις αυτόν εγηγερμένον, ουκ επίστευσαν. καί εί πεν αυτοίς, Πορευθέντες εις τόν κόσμον άπαντα, κηρύξατε τό ευαγγέλιον πάση τή κτίσει. ο πιστεύσας καί βαπτισθείς, σωθήσεται, ο δέ απιστήσας, κατακριθήσεται. σημεία δέ τοίς πιστεύσασι ταύτα παρακολουθήσει, εν τώ ονόματί μου δαιμόνια εκβαλούσι, γλώσσαις λαλήσουσι καιναίς, όφεις αρούσι, κάν θανάσιμόν τι πίωσιν , ου μή αυτούς βλάψει, επί αρρώστους χείρας επιθήσουσι, καί καλώς έξουσιν. Ο μέν ούν Κύριος, μετά τό λαλήσαι αυτοίς, ανελήφθη εις τόν ουρανόν, καί εκάθισεν εκ δεξιών τού Θεού. εκείνοι δέ εξελθόντες εκήρυξαν πανταχού, τού Κυρίου συνεργούντος, καί τόν λόγον βεβαιούντος διά τών επακολουθούντων σημείων. Αμήν.

Σάββατο 21 Φεβρουαρίου 2009

Η ανάσταση των νεκρών





Ακράδαντη πίστη της Εκκλησίας είναι η ανάσταση των νεκρών, που θα γίνει συγχρόνως με τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Στο Σύμβολο της Πίστεως ομολογούμε: «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος».
Λέγοντας ανάσταση των νεκρών, εννοούμε την ανάσταση των σωμάτων, αφού οι ψυχές είναι αθάνατες. Κάθε ψυχή, δηλαδή, θα εισέλθει πάλι στο νεκρό σώμα της, που θα ζωοποιηθεί, κι έτσι θα ξανασυγκροτηθεί ολόκληρος ο άνθρωπος.
Πολλές είναι οι αγιογραφικές μαρτυρίες για την ανάσταση των σωμάτων. Ενδεικτικά θ' αναφέρουμε μερικές. Ο προφήτης Ησαΐας προαναγγέλλει: «Οι νεκροί θ' αναστηθούν και θα εγερθούν όλοι όσοι βρίσκονται στα μνήματα» (26:19). Ο προφήτης Ιεζεκιήλ είδε σε όραμα μια θαυματουργική ανάσταση σωμάτων: Μ' ένα λόγο του Θεού, πλήθος ξερά οστά, που βρίσκονταν σκόρπια σε μια πεδιάδα, συναρμολογήθηκαν, απέκτησαν νεύρα, σάρκες και δέρμα κι έγιναν τέλεια σώματα- και μ' άλλον ένα λόγο Του, απέκτησαν ψυχή και αναστήθηκαν και στάθηκαν στα πόδια τους (37:1-10). Το εκπληκτικό όραμα του Προφήτη δείχνει πώς θα γίνει η ανάσταση των νεκρών στη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Αυτή την ανάσταση, άλλωστε, βεβαιώνουν και προσομοιάζουν οι τρεις αναστάσεις που έκανε ο Ιησούς, δηλαδή της κόρης του Ιαείρου, του γιου της χήρας της Ναΐν και του φίλου Του Λαζάρου, καθώς και η δική Του ανάσταση, με την οποία νίκησε το κράτος του θανάτου. Ο Απόστολος Παύλος κάνει πολλές φορές λόγο για την ανάσταση των σωμάτων στις επιστολές του. Στους Θεσσαλονικείς, λ. χ., γράφει: «Ο ίδιος ο Κύριος με πρόσταγμα, με φωνή αρχαγγέλου και με σάλπιγγα Θεού θα κατεβεί από τον ουρανό και θ' αναστηθούν πρώτα αυτοί που πέθαναν πιστοί στο Χριστό» (Α' Θεσ. 4:16). Μετά την ανάστασή τους τα σώματα θα είναι πνευματικά, άφθαρτα, αθάνατα, αναλλοίωτα, απαλλαγμένα από τις ανάγκες τροφής και ύπνου. Μόνο που τα σώματα των δικαίων θα είναι φωτεινά, καθαρά και δοξασμένα, ενώ των αμαρτωλών ζοφερά, ακάθαρτα και στερημένα από τη θεία δόξα. Όπως είναι φυσικό, βέβαια, την ανάσταση των νεκρών, την οποία θ' ακολουθήσει η τελική Κρίση, αμφισβητούν ή αρνούνται πολλοί. Στους αρνητές της απαντούν, με ομιλίες και πραγματείες τους, οι θεοφόροι πατέρες. Ένας απ' αυτούς είναι και ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, ο οποίος, στη ΙΗ' «Κατήχηση Φωτιζομένων» (κεφ. α' - κ'), που ακολουθεί σε νεοελληνική απόδοση, με στερεή λογική και με πλήθος παραδειγμάτων από τη ζωή, τη φύση και τη Γραφή, ενισχύει την πίστη μας στην ανάσταση των νεκρών και μας καλεί σε πνευματική προετοιμασία και εγρήγορση.

Ιερά Μονή Παρακλήτου



Η ανάσταση των νεκρών ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ


Ρίζα κάθε καλού έργου είναι η ελπίδα της αναστάσεως. Η προσδοκία της ανταποδόσεως παρακινεί την ψυχή στην αγαθοεργία. Ο εργάτης που ελπίζει στο μισθό των κόπων του, είναι πρόθυμος να υπομείνει κάθε δυσκολία. Ενώ όσοι κοπιάζουν χωρίς την ελπίδα της αμοιβής, γρήγορα εγκαταλείπουν το έργο τους. Ο στρατιώτης που προσδοκά να βραβευθεί, είναι ετοιμοπόλεμος. Κανείς όμως δεν προθυμοποιείται να διακινδυνεύσει για χάρη ασύνετου βασιλιά, που δεν επιβραβεύει τα κατορθώματα των στρατιωτών του.

Με παρόμοιο τρόπο και κάθε ψυχή, όταν πιστεύει στην ανάσταση και στη μέλλουσα ανταπόδοση, φροντίζει για τον εαυτό της. Ενώ όταν δεν πιστεύει στην ανάσταση και στη μέλλουσα κρίση, παραδίνεται στην αμαρτία και στην καταστροφή. Οποίος πιστεύει ότι το σώμα του θ' αναστηθεί, δεν το μολύνει με ασέλγειες. Ενώ οποίος δεν πιστεύει στην ανάσταση, παραδίνεται στην αμαρτία και κακομεταχειρίζεται σαν ξένο το σώμα του. Είναι λοιπόν σημαντικό το δόγμα της Αγίας Εκκλησίας μας, που αναφέρεται στην ανάσταση των νεκρών. Είναι βασική διδασκαλία της Ορθοδοξίας μας. Και ενώ από πολλούς αμφισβητείται, από την αλήθεια επιβεβαιώνεται. Οι ειδωλολάτρες αμφισβητούν, οι Σαμαρείτες απιστούν, οι αιρετικοί διαστρεβλώνουν το δόγμα αυτό. Πολλές οι αντιρρήσεις. Μία όμως είναι η αλήθεια.

Μας λένε οι αρνητές: Πέθανε ο άνθρωπος και τάφηκε. Σάπισε στο χώμα και διαλύθηκε σε σκουλήκια. Τα σκουλήκια ψόφησαν κι αυτά. Το σώμα λοιπόν καταστράφηκε και αφανίστηκε. Πως θ' αναστηθεί;

Μας λένε ακόμα: Όσοι ναυάγησαν, καταφαγώθηκαν από τα ψάρια, που κι αυτά καταφαγώθηκαν από άλλα. Όσοι πάλεψαν με θηρία, έγιναν τροφές σε αρκούδες και σε λιοντάρια, που έφαγαν ακόμα και τα κόκαλά τους. Οι γύπες και οι κόρακες, αφού έφαγαν τις σάρκες των εγκαταλειμμένων στο χώμα νεκρών, πέταξαν και σκορπίστηκαν μακριά. Πως λοιπόν θα συγκεντρωθούν πάλι τα μέλη του σώματος;

Συμβαίνει μάλιστα τα αρπακτικά πουλιά, που τα έφαγαν, να θανατωθούν μακριά, άλλο στις Ινδίες, άλλο στην Περσία κι άλλο στην Ευρώπη. Πώς, τέλος, θα συναρμολογηθούν τα σώματα εκείνων που κάηκαν και που ο άνεμος ή η βροχή διασκόρπισε ακόμα και τη στάχτη τους; Σε όλα αυτά θ' απαντήσουμε: Για σένα, τον μικρό κι αδύναμο άνθρωπο, απέχουν βέβαια πολύ οι Ινδίες από τη Γερμανία και η Ισπανία από την Περσία. Για τον Θεό όμως, που κρατάει στο χέρι Του ολόκληρη τη γη, όλα είναι κοντινά. Μην κατηγορείς λοιπόν τον Θεό, ξεκινώντας από τη δική σου αδυναμία, αλλά να συλλογίζεσαι τη δική Του παντοδυναμία.

Ο ήλιος, ένα μικρό κτίσμα μέσα στην απέραντη δημιουργία, θερμαίνει με τις ακτίνες του όλη τη γη· και ο αέρας, κτίσμα κι αυτό του Θεού, την περιβάλλει. Ο Θεός λοιπόν, που δημιούργησε και τον ήλιο και τον αέρα, βρίσκεται μακριά από μας;

Υπόθεσε ότι ανακατεύεις διαφορετικούς σπόρους και τους παίρνεις στη χούφτα σου. Είναι δύσκολο σ' εσένα, τον άνθρωπο, να διακρίνεις τα διάφορα είδη και να τα χωρίσεις σε ομάδες; Όχι, βέβαια. Αν λοιπόν εσύ μπορείς να ξεχωρίσεις όσα βρίσκονται στο χέρι σου, ο Θεός άραγε δεν μπορεί να διακρίνει και να ξεχωρίσει όσα βρίσκονται στο δικό Του χέρι; Πρόσεξε κι ένα επιχείρημα, που αναφέρεται στη δικαιοσύνη. Έχεις διάφορους υπηρέτες. Απ’ αυτούς άλλοι είναι καλοί και άλλοι κακοί. Τιμάς εσύ τους καλούς και επιτιμάς τους κακούς. Κι αν είσαι δικαστής, επαινείς τους αγαθούς και τιμωρείς τους παράνομους.

Αν λοιπόν εσύ, που είσαι θνητός άνθρωπος, απονέμεις δικαιοσύνη, ο Θεός, ο αθάνατος Βασιλιάς των όλων, δεν θα απονέμει δικαιοσύνη; Αν όμως δεν υπάρχει μέλλουσα κρίση, σε ρωτάω: Που βρίσκεται η δικαιοσύνη του Θεού, εφόσον πολλοί ληστές πέθαναν ατιμώρητοι; Πολλές φορές μάλιστα ένας ληστής που έκανε πενήντα φόνους, τιμωρείται για τον ένα. Που λοιπόν θα τιμωρηθεί για τους υπόλοιπους σαράντα εννέα; Βλέπεις ότι, αν δεν υπάρχει μέλλουσα κρίση και ανταπόδοση, κατηγορείς τη δικαιοσύνη του Θεού. Και μην παραξενεύεσαι για την αναβολή της μελλοντικής κρίσεως. Να σκέφτεσαι, ότι κάθε αγωνιστής στεφανώνεται η ντροπιάζεται μετά τον αγώνα. Ποτέ ο αγωνοθέτης δεν βραβεύει τους αγωνιστές, όσο αγωνίζονται ακόμα. Αλλά περιμένει το τέλος του αγώνα και, μετά από εξέταση, προσφέρει τα βραβεία και τα στεφάνια. Έτσι και ο Θεός, όσο διαρκεί ο αγώνας στη ζωή αυτή, πάντα προσφέρει μια μερική βοήθεια στους δικαίους· μετά το θάνατο όμως, τους δίνει ακέραιο το μισθό. Αν δεν πιστεύεις στην ανάσταση των νεκρών, γιατί καταδικάζεις τους τυμβωρύχους; Αν έλιωσε το σώμα και δεν υπάρχει ελπίδα αναστάσεως, τότε γιατί τιμωρείται ο τυμβωρύχος; Βλέπεις ότι κι αν αρνείσαι με τα χείλη, μέσα σου μένει ακέραιη η πεποίθηση στην ανάσταση.

Ένα δέντρο που κόπηκε, ξαναβλαστάνει και ανθοφορεί. Το ίδιο δεν μπορεί να συμβεί και στον άνθρωπο; Τα σπαρτά που φυτεύθηκαν και θερίστηκαν, μένουν στ' αλώνια. Το ίδιο δεν μπορεί να συμβεί και στον άνθρωπο, που θερίζεται από τον κόσμο αυτό; Τα κλήματα του αμπελιού και τα κλαδιά των άλλων δέντρων, αφού ολότελα κοπούν και μεταφυτευθούν, ζωογονούνται και καρποφορούν. Ο άνθρωπος λοιπόν, για τον οποίο εκείνα δημιουργήθηκαν, αφού πέσει στη γη, δεν είναι δυνατό ν' αναστηθεί; Τι είναι πιο εύκολο, να δημιουργήσει κανείς από την αρχή ένα άγαλμα ή να ξαναπλάσει στο ίδιο σχήμα αυτό που έπεσε κι έσπασε; Ο Θεός λοιπόν, που από το μηδέν μας έπλασε, δεν είναι δυνατό ν' αναστήσει πάλι αυτούς που έζησαν και πέθαναν;

Εξακολουθείς ν' απιστείς σε όσα έχουν γραφτεί για την ανάσταση; Δες τη φυσική δημιουργία και παρατήρησε τα φαινόμενα που μέχρι σήμερα συμβαίνουν: Σπέρνεται το σιτάρι η οποιοδήποτε άλλο σπαρτό. Ο σπόρος πέφτει στη γη και μοιάζει να πεθαίνει. Σαπίζει και αχρηστεύεται σαν τροφή. Όμως ο σαπισμένος σπόρος ανασταίνεται χλοερός, ανασταίνεται ωραιότατος. Το σιτάρι αυτό, καθώς και τ' άλλα σπαρτά, έγινε για μας. Δεν έγινε για τον εαυτό του. Εφόσον λοιπόν εκείνα, που δημιουργήθηκαν για μας, ζωοποιούνται πάλι, αφού νεκρωθούν, εμείς οι ίδιοι, για τους οποίους εκείνα πλάστηκαν, δεν είναι δυνατό ν' αναστηθούμε μετά το θάνατο μας; Το χειμώνα τα δέντρα εμφανίζονται σαν νεκρά. Που είναι τα φύλλα της συκιάς; Που είναι τα σταφύλια στο αμπέλι; Το χειμώνα φαίνονται όλα νεκρά. Την άνοιξη όμως όλα εμφανίζονται χλοερά. Και όταν φτάσει ο κατάλληλος καιρός, τότε από το θάνατο γεννιέται η ζωή. Γνωρίζοντας ο Θεός την απιστία σου, σου εμφανίζει κάθε χρόνο την ανάσταση με τα φαινόμενα αυτά. Έτσι, βλέποντας όσα συμβαίνουν στ' άψυχα, να πειστείς για όσα συμβαίνουν στα έμψυχα.

Πριν από εκατό η διακόσια χρόνια, όλοι εμείς που ήμασταν; Δεν γνωρίζουμε τον τρόπο δημιουργίας του ανθρώπινου σώματος; Δεν γνωρίζεις ότι από απλή και ασθενική και ασχημάτιστη ύλη γεννιόμαστε; Και απ' αυτή την απλή και ασθενική ύλη σχηματίζεται και το ανθρώπινο σώμα και αποκτά δύναμη στα νεύρα, λάμψη στα μάτια, όσφρηση στη μύτη, ακοή στ' αυτιά, ομιλία στη γλώσσα, παλμούς στην καρδιά, εργασία στα χέρια, οδοιπορία στα πόδια και κάθε άλλο χαρακτηριστικό των μελών. Η ασθενική εκείνη ύλη μεταβάλλεται σε ναυπηγό η οικοδόμο η αρχιτέκτονα η εργάτη η στρατιώτη η άρχοντα η νομοθέτη η βασιλιά. Αφού λοιπόν με ευτελή υλικά μας έπλασε ο Θεός, δεν θα μπορεί να μας αναστήσει, όταν πεθάνουμε; Αυτός που την τόσο τιποτένια ύλη μετέβαλε σε ανθρώπινο σώμα, δεν θα μπορέσει πάλι να το αναστήσει, όταν νεκρωθεί; Αυτός που από την ανυπαρξία έφερε την ύπαρξη, δεν θα μπορέσει να αναστήσει το δημιούργημά του; Πάρε κι από τον έναστρο ουρανό μιαν ολοφάνερη απόδειξη, ότι είναι δυνατή η ανάσταση των νεκρών. Ένα ουράνιο φαινόμενο που επαναλαμβάνεται κάθε μήνα: Η σελήνη φαίνεται να λιγοστεύει, να μικραίνει τόσο πολύ, που να μην τη βλέπουμε καθόλου. Πάλι όμως εμφανίζεται, μεγαλώνει και παίρνει το προηγούμενο της μέγεθος. Και μάλιστα, για να είναι πληρέστερο το παράδειγμα, κατά καιρούς έχουμε εκλείψεις σελήνης και εναλλαγές στη φωτεινότητά της, μέχρι που γίνεται κατακόκκινη σαν αίμα, για να μην απιστείς στην ανάσταση των νεκρών, εσύ, που κατασκευάστηκες από αίμα, αλλά, βλέποντας στη σελήνη την εναλλαγή, να πιστέψεις ότι το ίδιο μπορεί να γίνει και σ' εσένα.

Αυτές τις αποδείξεις μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει, όταν συζητάει με άπιστους ειδωλολάτρες. Αφού αυτοί δεν παραδέχονται την Αγία Γραφή, πολέμησέ τους με όπλα άγραφα, δηλαδή με συλλογισμούς και παραδείγματα από τη φύση. Οι άθεοι αυτοί δεν έχουν ιδέα για το νόμο του Μωυσή, για τις προφητείες του Ησαΐα, για τα ευαγγέλια, για τις επιστολές του Παύλου. Ας δούμε τώρα πως θ' αντιμετωπίσουμε τους Σαμαρείτες. Αυτοί δέχονται το νόμο του Μωυσή, δεν αναγνωρίζουν όμως τους Προφήτες. Πως λοιπόν θα τους πείσουμε για την ανάσταση των νεκρών; Ας χρησιμοποιήσουμε τα κείμενα που παραδέχονται. Λέει ο Θεός στον Μωυσή: «Εγώ είμαι ο Θεός του Αβραάμ και ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ» (Έξοδος 3:6). Οπωσδήποτε με τα λόγια αυτά αναγνωρίζει, ότι ο Αβραάμ, ο Ισαάκ και ο Ιακώβ δεν εξαφανίστηκαν, αλλά υπάρχουν. Γιατί αν δεν υπήρχαν, ο Θεός θα ήταν Θεός όντων ανύπαρκτων. Ποιος όμως βασιλιάς είπε ότι είναι βασιλιάς στρατιωτών ανύπαρκτων; Ποιος ακόμα πλούσιος δηλώνει πλούτη που δεν έχει; Πρέπει επομένως να υπάρχουν και ο Αβραάμ και ο Ισαάκ και ο Ιακώβ. Έτσι μόνο ο Θεός θα είναι Θεός ζωντανών. Γιατί δεν είπε «ήμουν κάποτε Θεός τους», αλλά «είμαι Θεός τους».

Αλλά έχουν αντιρρήσεις και σ' αυτό το σημείο οι Σαμαρείτες. Ισχυρίζονται, ότι μπορεί να ζουν οι ψυχές του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ, τα σώματά τους όμως δεν είναι δυνατό ν' αναστηθούν.

Θα τους πούμε: Το ραβδί του δικαίου Μωυσή ήταν δυνατό να μεταβληθεί σε φίδι (Έξοδος 4:2-3). Τα σώματα των δικαίων δεν μπορούν να ζήσουν και ν' αναστηθούν; Η πρώτη μεταβολή, που είναι αφύσικη, πραγματοποιήθηκε. Η δεύτερη, που είναι σύμφωνη με τη φύση, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί; Το ραβδί επίσης του Ααρών, αφού κόπηκε και νεκρώθηκε, χωρίς ίχνος νερού βλάστησε (Αρ. 17: 23). Και τούτο, ενώ ήταν μέσα σε σπίτι. Μολαταύτα, βλάστησε σαν να ήταν σε αγρό. Και ενώ βρισκόταν σε ξερό περιβάλλον, μέσα σε μια νύχτα καρποφόρησε σαν τα δένδρα που για πολλά χρόνια ποτίζονται.

Το ραβδί λοιπόν του Ααρών αναστήθηκε. Ο ίδιος ο Ααρών δεν θ' αναστηθεί; Και ο Θεός που θαυματούργησε σ' ένα ξύλο, για να του χαρίσει την αρχιερωσύνη, δεν θα θαυματουργήσει στον ίδιο τον Ααρών, για να του χαρίσει την ανάσταση;

Η γυναίκα του Λωτ έγινε στήλη από αλάτι (Γεν. 19:26). Η σάρκα μεταβλήθηκε σε αλάτι. Η νεκρή σάρκα δεν μπορεί να ξαναγίνει σάρκα ζωντανή; Και αν η γυναίκα του Λωτ μεταβλήθηκε σε στήλη από αλάτι, η γυναίκα του Αβραάμ δεν είναι δυνατό ν' αναστηθεί; Με ποια δύναμη έγινε η μεταβολή του χρώματος στο χέρι του Μωυσή, που άσπρισε σαν το χιόνι κι έπειτα πάλι άλλαξε; Οπωσδήποτε με θείο πρόσταγμα (Έξοδος 4:6-7). Αν λοιπόν τότε το πρόσταγμα είχε δύναμη για τέτοιες μεταβολές, τώρα δεν έχει;

Πώς δημιουργήθηκε ο άνθρωπος; Το γράφει το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, η Γένεση: «Και έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο από το χώμα της γης» (Γεν. 2:7). Αν λοιπόν το χώμα έγινε σάρκα, η νεκρωμένη σάρκα δεν μπορεί να ξαναγίνει ζωντανή;

Ας ρωτήσουμε, από τι πλάστηκαν οι ουρανοί και η στεριά και οι θάλασσες; από τι έγιναν ο ήλιος και η σελήνη και τ' άστρα; Πώς δημιουργήθηκαν τα πουλιά και τα ψάρια και όλα γενικά τα ζώα; ενώ αναρίθμητα διαφορετικά όντα δημιουργήθηκαν από το τίποτα, εμείς οι άνθρωποι, που είμαστε εικόνες του Θεού, δεν είναι δυνατό ν' αναστηθούμε; Όπως λέει και ο δίκαιος Ιώβ, για το δέντρο υπάρχει ελπίδα αναβλαστήσεως. Γιατί, αν κοπεί, μπορεί να ξανανθίσει, και ο βλαστός του δεν θα χαθεί. Κι αν ακόμα γεράσει η ρίζα του και ξεραθεί ο κορμός του, θ' ανθίσει πάλι με το πότισμα και θα καρποφορήσει σαν νεοφυτεμένο (Ιώβ 14:7-9). Αν λοιπόν συμβαίνει αυτό στο δέντρο, δεν μπορεί να συμβεί στον άνθρωπο; Χάνεται κι εξαφανίζεται ο πεθαμένος;

Ο προφήτης Ησαΐας λέει: «Θ' αναστηθούν οι νεκροί, και θα σηκωθούν όσοι βρίσκονται στα μνήματα» (Ησ. 26:19). Ο προφήτης Ιεζεκιήλ διαλαλεί: «Να τι λέει ο Κύριος· θ' ανοίξω τα μνήματά σας και θα σάς αναστήσω από τους τάφους σας» (Ιεζ. 37:12). Και ο προφήτης Δανιήλ λέει: «… Νεκροί, που βρίσκονται θαμμένοι στο χώμα, θ' αναστηθούν, άλλοι για να ζήσουν αιώνια και άλλοι για ν' αντιμετωπίσουν αιώνια ντροπή και περιφρόνηση» (Δαν. 12:2).

Πολλά αποσπάσματα της Αγίας Γραφής αναφέρονται στην ανάσταση των νεκρών. Σαν μια απλή υπενθύμιση αναφέρουμε την τετραήμερη ανάσταση του Λαζάρου (Ιωάννης 11:1-44), την ανάσταση του γιου της χήρας της Ναΐν (Λουκάς 7:11-17) και της κόρης του αρχισυνάγωγου Ιαείρου (Ματθαίος 9:18-26). Ας αναφέρουμε επίσης, ότι την ώρα της Σταυρώσεως του Κυρίου σκίστηκαν πέτρες, άνοιξαν μνημεία και αναστήθηκαν σώματα πολλών νεκρών (Ματθαίος 27:51-53). Προπάντων όμως να θυμηθούμε, ότι και ο ίδιος ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς (Ματθαίος 28:1-8).

Εκτός απ' αυτές τις περιπτώσεις της Καινής Διαθήκης, μπορούμε να θυμηθούμε από την Παλαιά τον Προφήτη Ηλία και το γιό της χήρας που ανέστησε (Γ' Βασ. 17:17-24). Επίσης τον Προφήτη Ελισσαίο, που έκανε δύο αναστάσεις, μία όταν ζούσε και μία μετά το θάνατο του. Όταν ζούσε, ανέστησε ένα παιδί με την πνοή του (Α' Βασ. 4:32-37). Για να φανερωθεί όμως ότι δεν είναι τιμημένες μόνο οι ψυχές των αγίων, αλλά ότι και στα σώματά τους υπάρχει θεία χάρη, ο νεκρός, που κατέβασαν στο μνημείο του Ελισσαίου, ζωντάνεψε μόλις ακούμπησε το νεκρό σώμα του Προφήτη (Α' Βασ. 13:20-21). Το νεκρό σώμα μπόρεσε και ανέστησε άλλο νεκρό σώμα. Αυτό που ήδη βρισκόταν στον τάφο, έδωσε ζωή στον πεθαμένο. Και ενώ έδωσε ζωή, το ίδιο παρέμεινε στον τάφο, όπως και πρώτα. Γιατί; Για να μην αποδοθεί το θαύμα μόνο στην ψυχή του Ελισσαίου και για ν' αποδειχθεί ότι, κι αν απουσιάζει η ψυχή, βρίσκεται θεία χάρη στα σώματα των αγίων, αφού τόσα χρόνια κατοίκησαν μέσα τους άγιες ψυχές. Τα σώματα αυτά υπηρέτησαν τις άγιες ψυχές και γι’ αυτό χαριτώθηκαν. Ας μην απιστήσουμε σαν άμυαλοι στο γεγονός αυτό. Γιατί αν ρούχα και μαντήλια αγίων, που βρίσκονται έξω από το σώμα, ακουμπούν αρρώστους και τους θεραπεύουν, πόσο μάλλον το ίδιο το προφητικό σώμα θα έχει τη χάρη ν' αναστήσει νεκρό.

Ας θυμηθούμε ότι και οι Απόστολοι ανέστησαν νεκρούς: Ο Πέτρος ανέστησε την Ταβιθά στην Ιόππη (Πράξεις 9:36-42), ο Παύλος τον Εύτυχο στην Τρωάδα (Πράξεις 20:7-12) και οι υπόλοιποι Απόστολοι διάφορους άλλους, μολονότι δεν αναφέρονται στην Αγία Γραφή όλα τα θαύματα του καθενός.

Ας θυμηθούμε επίσης όσα έγραψε ο Παύλος στους Κορινθίους γι’ αυτούς που λένε: «Πως ανασταίνονται οι νεκροί και με ποιο σώμα;» (Α' Κορινθίους 15:35). Γράφει λοιπόν: «Αν οι νεκροί δεν ανασταίνονται, τότε ούτε ο Χριστός αναστήθηκε» (Α' Κορινθίους 15:16). Ονόμασε ανόητους αυτούς που δεν πιστεύουν στην ανάσταση των νεκρών. Έγραψε επίσης στους Θεσσαλονικείς: «Θέλω να γνωρίζετε, αδελφοί, τι θα γίνει μ' αυτούς που πέθαναν, για να μη λυπάστε όπως οι άπιστοι, που δεν ελπίζουν πουθενά. Γιατί, αφού πιστεύουμε ότι ο Ιησούς πέθανε και αναστήθηκε, έτσι και ο Θεός αυτούς που πέθαναν πιστεύοντας στον Ιησού θα τους αναστήσει για να ζήσουν μαζί Του» (Α' Θεσ. 4:13-14).

Προσέξτε προπάντων, ότι ολοφάνερα ο Παύλος διακηρύσσει: «Το φθαρτό τούτο σώμα θα γίνει άφθαρτο. Το θνητό θα γίνει αθάνατο» (Α' Κορινθίους 15:53).

Το σώμα θ' αναστηθεί. Και μάλιστα όχι έτσι ασθενικό, όπως είναι τώρα, αλλά έχοντας αποκτήσει αφθαρσία. Δεν θα υποφέρει δηλαδή από τον πόνο, την αρρώστια, το θάνατο. Θ' αλλάξει κατάσταση όπως το σίδερο, που μπαίνει στη φωτιά και μεταβάλλεται σε μια φλεγόμενη μάζα. Κάπως έτσι θα μεταβληθούν οι Ιδιότητες του σώματος μας, σύμφωνα με τη θέλησή του Κυρίου, που θα το αναστήσει.

Θ' αναστηθεί λοιπόν αυτό το σώμα. Δεν θα έχει την ίδια σύσταση, αλλά θα ζει αιώνια. Δεν θα έχει ανάγκη από συνηθισμένες τροφές, για να συντηρηθεί, ούτε από σκάλες, για να υψωθεί. Τα σώματα μάλιστα των αγίων θα λάμψουν σαν τον ήλιο, καθώς έχει γραφτεί (Ματθαίος 13:43). Θ' αποκτήσουν τη λαμπρότητα της σελήνης και ολόκληρου τ' ουρανού. Προβλέποντας ο Θεός την απιστία των ανθρώπων στα προφητικά αυτά λόγια, χάρισε σε μικρά σκουλήκια τη δυνατότητα να φεγγοβολούν από το σώμα τους (όπως οι πυγολαμπίδες). Έτσι, απ' αυτό που ήδη βλέπουν στη φύση οι άνθρωποι, να πιστεύουν εκείνο που πρόκειται να συμβεί. Ο Θεός, που έδωσε τη φεγγοβολιά σε ασήμαντα σκουλήκια, μπορεί ασφαλώς να κάνει έναν αγιασμένο άνθρωπο να φεγγοβολάει.

Θ' αναστηθούμε λοιπόν όλοι με άφθαρτα, αιώνια σώματα. Δεν θα τα έχουμε όμως όλοι ίδια. Οι άγιοι θα έχουν ένδοξο σώμα, κατάλληλο και ικανό να επικοινωνεί με τους αγγέλους. Οι αμαρτωλοί θα έχουν κι αυτοί αιώνιο και άφθαρτο σώμα, κατάλληλο όμως να υπομένει ατελεύτητες τιμωρίες, έτσι που να μην κατακαεί και εξαφανιστεί στη φλόγα της αιώνιας φωτιάς. Δίκαια ο Θεός θ' αμείψει η θα κολάσει τα σώματα και των αγίων και των αμαρτωλών. Γιατί καμιά πράξη μας δεν γίνεται χωρίς τη συμμετοχή του σώματος: Βλαστημάμε με το στόμα. Προσευχόμαστε με το στόμα. Πορνεύουμε με το σώμα. Αγνεύουμε με το σώμα. Δίνουμε ελεημοσύνη με το χέρι. Γενικά σε κάθε πράξη συμμετέχει και το σώμα. Επειδή λοιπόν σε όλα υπηρετεί το σώμα, είναι δίκαιο στη μέλλουσα ζωή να συμμετέχει είτε στην απόλαυση είτε στην τιμωρία.

Ο προφήτης Δανιήλ γράφει: «Εκατομμύρια και δισεκατομμύρια άγγελοι στέκονταν μπροστά Του έτοιμοι να Τον υπηρετήσουν» (Δαν. 7:10). Αυτό δεν σημαίνει ότι ο αριθμός των αγγέλων είναι μόνο τόσος. Ο προφήτης χρησιμοποιεί αυτές τις λέξεις, θέλοντας να δείξει το αναρίθμητο πλήθος τους.

Με όλο αυτό το πλήθος των αγγέλων θα παρουσιαστεί τότε, στη μέλλουσα κρίση, ο Τριαδικός Θεός. Μια αγγελική σάλπιγγα θα ηχήσει και θα τους καλέσει όλους με φανερά πια όλα τα έργα τους. Δεν πρέπει λοιπόν από δω να σκεφτόμαστε την ώρα εκείνη και από τώρα να φοβόμαστε; Μήπως είναι μικρή καταδίκη, έστω κι αν δεν ακολουθήσει καμιά άλλη τιμωρία, το να ντροπιαστούμε μπροστά σε τόσο πλήθος; Μήπως δεν προτιμάμε, πολλές φορές, να πεθάνουμε παρά να ντροπιαστούμε μπροστά σε φίλους; Ας ενδιαφερθούμε κι ας φοβηθούμε από τώρα, μην τυχόν και μας αποδοκιμάσει τότε ο Κύριος. Ο Θεός τα γνωρίζει όλα. Δεν έχει ανάγκη να ερευνήσει και να ελέγξει. Μη σκεφτείς λοιπόν: Στο σκοτάδι της νύχτας αμάρτησα, κάνοντας ανήθικες πράξεις η μαγείες ή κάτι άλλο. Είμαι όμως εξασφαλισμένος, γιατί κανείς δεν με είδε. Όλα θα γίνουν φανερά τότε, που ο Θεός θα κρίνει τα κρυφά έργα των ανθρώπων. Το φοβερό πρόσωπο του Κριτή θα σε αναγκάσει να πεις την αλήθεια. Η ίδια η συνείδησή σου θα σε ελέγχει, και τα έργα σου, που θα σε συνοδεύουν, θα σε καταγγέλλουν. Ο Κριτής δεν θα έχει ανάγκη από βιβλία. Αυτό το φανερώνει ο ίδιος λέγοντας: «Θα συναχθούν μπροστά Του όλα τα έθνη, και θα τους ξεχωρίσει όπως ξεχωρίζει ο βοσκός τα πρόβατα από τα γίδια» (Ματθαίος 25:32). Ο βοσκός πως ξεχωρίζει τα πρόβατα από τα γίδια; Μήπως έχει ανάγκη να συμβουλευτεί βιβλία, για να διακρίνει ποια είναι πρόβατα και ποια γίδια; Δεν τα διακρίνει αμέσως από τη μορφή τους; Το απαλό μαλλί δεν φανερώνει το πρόβατο, και το σκληρό το γίδι; Με την ίδια ευκολία θα φανερωθεί τότε αν οι πράξεις μας έχουν καθαριστεί με την εξομολόγηση, και μοιάζουν με μαλλί απαλό και καθαρό, η αν παραμένουν με τις ασυγχώρητες αμαρτίες, και μοιάζουν με μαλλί σκληρό και βρωμισμένο.

Ας αγωνιστούμε λοιπόν όλοι, για να πετύχουμε τη σωτηρία και να υποδεχθούμε με παρρησία τον αιώνιο βασιλιά Χριστό, που πέθανε και αναστήθηκε και βασιλεύει στους απέραντους αιώνες.

(οοde.gr)

Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου 2009

Απόστολος Παύλος: Η Ανάσταση



Α΄Κορ. ιε΄ κεφάλαιο

1Σας υπενθυμίζω ακόμα, αδελφοί, το χαρμόσυνο άγγελμα που σας μετέδωσα, το οποίο και αποδεχτήκατε και στο οποίο παραμένετε. 2Mέσω του οποίου και σώζεστε, αν φυσικά το κατέχετε έτσι όπως σας το μετέδωσα, εκτός πια αν πιστέψατε άσκοπα. 3Γιατί, βέβαια, σας παρέδωσα από την αρχή κιόλας εκείνο το οποίο και παρέλαβα, ότι δηλαδή ο Xριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας σύμφωνα με τις Γραφές, 4και ότι ενταφιάστηκε και ότι έχει αναστηθεί την τρίτη μέρα σύμφωνα με τις Γραφές. 5Kαι ότι εμφανίστηκε στον Kηφά? μετά στους Δώδεκα. 6Kατόπιν εμφανίστηκε σε περισσότερους από πεντακόσιους αδελφούς συγχρόνως, από τους οποίους οι πιο πολλοί ζουν ως και σήμερα, μα υπάρχουν και μερικοί που έχουν πεθάνει. 7Έπειτα εμφανίστηκε στον Iάκωβο. Mετά, σε όλους τους αποστόλους. 8Kαι τελευταία απ’ όλους, σαν σε έκτρωμα, εμφανίστηκε και σε μένα. 9Γιατί, εγώ είμαι πραγματικά ο τελευταίος ανάμεσα στους αποστόλους, που δεν είμαι άξιος να ονομάζομαι απόστολος, διότι κατέτρεξα την εκκλησία του Θεού. 10Kαι ό,τι είμαι τώρα, το οφείλω στη χάρη του Θεού και μόνο, και η χάρη του αυτή σε μένα δεν πήγε χαμένη αλλά κοπίασα περισσότερο απ’ όλους αυτούς, όχι βέβαια εγώ, αλλά η χάρη του Θεού που είναι μαζί μου, 11Eίτε εγώ, λοιπόν, είτε εκείνοι, αυτά ακριβώς κηρύττουμε και αυτά είναι που πιστέψατε.



H ανάσταση του Xριστού, απόδειξη της δικής μας ανάστασης

12Kι αφού κηρύττεται το γεγονός ότι ο Xριστός έχει αναστηθεί από τους νεκρούς, πώς ισχυρίζονται μερικοί από ανάμεσά σας ότι δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών; 13Mα αν δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών, τότε δεν έχει αναστηθεί ούτε ο Xριστός! 14Kι αν ο Xριστός δεν έχει αναστηθεί, τότε είναι χωρίς νόημα το κήρυγμά μας, άσκοπη είναι και η πίστη σας! 15Γινόμαστε, επιπλέον, και ψευδομάρτυρες ενώπιον του Θεού, επειδή διαβεβαιώσαμε ψευδώς γι’ αυτόν ότι ανέστησε το Xριστό, τον οποίο δεν ανέστησε, αν φυσικά ήταν αλήθεια ότι οι νεκροί δεν ανασταίνονται. 16Γιατί, αν πράγματι οι νεκροί δεν ανασταίνονται, τότε δεν έχει αναστηθεί ούτε ο Xριστός! 17Kι αν ο Xριστός δεν έχει αναστηθεί, πάει χαμένη η πίστη σας. Zείτε ακόμα μέσα στις αμαρτίες σας! 18Συνεπώς κι εκείνοι που πέθαναν μετά που πίστεψαν στο Xριστό, χάθηκαν! 19Aν την ελπίδα μας στο Xριστό την έχουμε περιορίσει μέσα στα όρια αυτής της ζωής μονάχα, είμαστε οι δυστυχέστεροι απ’ όλους τους ανθρώπους.



Ποια η σειρά της ανάστασης

20Mα το γεγονός είναι ότι ο Xριστός έχει αναστηθεί από τους νεκρούς. Έκανε την αρχή για την ανάσταση των νεκρών. 21Eπειδή πραγματικά ο θάνατος ήρθε στον κόσμο μέσω του ανθρώπου, γι’ αυτό και μέσω ανθρώπου εξασφαλίζεται και η ανάσταση των νεκρών. 22Γιατί, ακριβώς όπως πεθαίνουν όλοι οι άνθρωποι εξαιτίας του Aδάμ, έτσι και χάρη στον Xριστό θ’ αποκτήσουν ζωή όλοι. 23O καθένας όμως με τη δική του τη σειρά. Tην αρχή την έκανε ο Xριστός. Kατόπιν ακολουθούν εκείνοι που ανήκουν στο Xριστό, την ημέρα της παρουσίας του. 24Έπειτα θα έρθει το τέλος, όταν παραδώσει τη βασιλεία στο Θεό και Πατέρα, αφού πρώτα καταργήσει κάθε αρχή και κάθε εξουσία και κάθε δύναμη. 25Γιατί πρέπει αυτός να βασιλεύει, μέχρι που να καθυποτάξει όλους τους εχθρούς. 26O τελευταίος εχθρός που καταργείται, είναι ο θάνατος. 27Γιατί, λέει η Γραφή: “Tα πάντα τα καθυπόταξε σ’ αυτόν”. Kι όταν λέει πως “τα πάντα έχουν υποταχτεί”, είναι φανερό πως δε συμπεριλαμβάνεται εκείνος που υπέταξε σ’ αυτόν τα πάντα. 28Όταν, λοιπόν, υποταχτούν τα πάντα σ’ αυτόν, τότε κι αυτός ο ίδιος ο Γιος θα υποταχτεί σ’ εκείνον που έθεσε τα πάντα στην εξουσία του, έτσι που όλες τις εξουσίες, πάνω σε όλα, να τις συγκεντρώσει ο Θεός στη δική του απόλυτη κυριαρχία.

29Kι έπειτα, τι θα πετύχουν αυτοί που βαφτίζονται, αφού θα μείνουν για πάντα νεκροί; Aν, μ’ άλλα λόγια, οι νεκροί πράγματι δεν ανασταίνονται, τότε τι νόημα έχει να βαφτίζονται αφού έτσι κι αλλιώς θα μείνουν νεκροί; 30Mα κι εμείς ακόμα, γιατί να διακινδυνεύουμε τη ζωή μας κάθε ώρα; 31Kάνω όρκο στην καύχηση που έχω για σας, ότι κάθε μέρα εκτίθεμαι στο θάνατο σαν υπηρέτης του Iησού Xριστού του Kυρίου μας. 32Aν για τούτη την επίγεια ζωή του ανθρώπου ήταν που πάλαιψα με τα θηρία στην Έφεσο, τότε ποιο υπήρξε το όφελος για μένα; Aν οι νεκροί δεν ανασταίνονται, τότε, όπως λέει ο κόσμος: “Aς φάμε και ας πιούμε, αφού έτσι κι αλλιώς θα πεθάνουμε”! 33Mη γελιέστε! “Kαταστρέφουν τον καλό χαρακτήρα οι κακές συναναστροφές”. 34Eλάτε ξανά στα λογικά σας και μην αμαρτάνετε. Γιατί πράγματι μερικοί από σας έχουν λαθεμένη αντίληψη για το Θεό, και σας το λέω για να σας κάνω να ντραπείτε γι’ αυτό.

35Aλλά ίσως ρωτήσει κάποιος: “Πώς ανασταίνονται οι νεκροί και με τι είδους σώμα επανέρχονται στη ζωή; 36Aνόητε! Eκείνο που σπέρνεις εσύ, δεν αποκτά ζωή, αν πρώτα δεν πεθάνει. 37Kι όταν σπέρνεις κάτι, δε σπέρνεις το σώμα του φυτού, όπως αυτό θα γίνει μετά που φυτρώσει, αλλά ένα γυμνό κόκκο σιταριού, λόγου χάρη, ή κάποιου από τα άλλα φυτά. 38Kαι σ’ αυτό ο Θεός δίνει το σώμα που ο ίδιος προκαθόρισε. Kαι σε κάθε είδος σπόρου δίνει το δικό του ξεχωριστό σώμα. 39Όλα τα δημιουργήματα δεν είναι όμοια, αλλά διαφορετική είναι η κατασκευή των ανθρώπων, διαφορετική η κατασκευή των ζώων, διαφορετική των ψαριών και διαφορετική των πτηνών. 40Yπάρχουν, επίσης, σώματα ουράνια και σώματα επίγεια, αλλά είναι διαφορετική η λαμπρότητα των ουράνιων σωμάτων και διαφορετική των επίγειων. 41’λλη είναι η λαμπρότητα του ήλιου, άλλη της σελήνης και άλλη η λαμπρότητα των άστρων. Mα ακόμα και άστρο από άστρο διαφέρει σε λαμπρότητα.

42Tο ίδιο ισχύει και για την ανάσταση των νεκρών. Σπέρνεται σώμα φθαρτό, ανασταίνεται σώμα άφθαρτο. 43Σπέρνεται καταφρονημένο ανασταίνεται ένδοξο. Σπέρνεται αδύνατο, ανασταίνεται δυνατό. 44Σπέρνεται σώμα φυσικό, ανασταίνεται σώμα πνευματικό. Yπάρχει σώμα φυσικό αλλά υπάρχει και σώμα πνευματικό. 45’λλωστε, έτσι λέει και η Γραφή: “O πρώτος άνθρωπος, ο Aδάμ, μεταβλήθηκε σε ζωντανή ψυχή”, ο τελευταίος Aδάμ, ο Xριστός, σε πνεύμα που παρέχει ζωή. 46Δεν προηγείται όμως το πνευματικό αλλά το φυσικό. Kατόπιν ακολουθεί το πνευματικό. 47O πρώτος άνθρωπος είναι από τη γη, χωματένιος. O δεύτερος άνθρωπος είναι ο Kύριος από τον ουρανό. 48Όποιας φύσης υπήρξε ο χωματένιος, τέτοιας φύσης είναι και οι χωματένιοι. Kαι όποιας φύσης είναι ο επουράνιος, τέτοιας φύσης είναι και οι επουράνιοι. 49Kαι όπως ντυθήκαμε τη μορφή του χωματένιου, έτσι θα ντυθούμε και τη μορφή του επουράνιου.



Tο μυστήριο της ανάστασης

50Kαι εννοώ τούτο αδελφοί: Ότι σάρκα και αίμα δεν μπορούν να κληρονομήσουν τη βασιλεία του Θεού, ούτε το φθαρτό κληρονομεί την αφθαρσία. 51Nα, τώρα σας λέω ένα μυστήριο: Όλοι δε θα πεθάνουμε, όμως όλοι θα μεταμορφωθούμε 52εντελώς ξαφνικά, όσο παίρνει να ανοιγοκλείσει το μάτι, όταν ηχήσει η τελευταία σάλπιγγα. Γιατί θα ηχήσει η σάλπιγγα και οι νεκροί θα αναστηθούν άφθαρτοι, κι εμείς, όσοι ζούμε, θα μεταμορφωθούμε. 53Γιατί είναι πράγματι αναγκαίο, το φθαρτό τούτο σώμα ν’ αποκτήσει αφθαρσία, και το θνητό τούτο σώμα ν’ αποκτήσει αθανασία. 54Όταν, λοιπόν, το φθαρτό τούτο σώμα αποκτήσει αφθαρσία και το θνητό τούτο σώμα αποκτήσει αθανασία, τότε θα εκπληρωθεί η προφητεία της Γραφής: “Kαταποντίστηκε ολότελα ο θάνατος, πέρα για πέρα νικημένος. 55Πού είναι θάνατε το κεντρί σου; Πού είναι ’δη η νίκη σου;” 56Tο κεντρί, λοιπόν, του θανάτου είναι η αμαρτία και η ισχύς της αμαρτίας στηρίζεται στο νόμο. 57Aς ευχαριστούμε, όμως, το Θεό, που μας δίνει τη νίκη μέσω του Kυρίου μας Iησού Xριστού. 58Έτσι, λοιπόν, αδελφοί μου αγαπητοί, φροντίστε να σταθεροποιείστε συνεχώς στην πίστη, να μένετε αμετακίνητοι σ’ αυτήν και ν’ αναπτύσσεστε στο έργο του Kυρίου πάντοτε, ξέροντας πως ο κόπος σας δεν πάει χαμένος με τη βοήθεια του Kυρίου.

Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 2009

Τα γιατί της Ανάστασης


Έπρεπε ν’ αποδειχθεί ότι ο Χριστός πέθανε και τάφηκε και αναστήθηκε. Ε, λοιπόν, όλα αυτά τα κατοχυρώνουν οι ίδιοι οι εχθροί! Εφόσον έφραξαν με το βράχο και σφράγισαν και φρούρησαν τον τάφο, δεν ήταν δυνατό να γίνει καμιά κλοπή.Αφού όμως, μολονότι δεν έγινε κλοπή, ο τάφος βρέθηκε άδειος, είναι ολοφάνερο και αναντίρρητο πως ο Χριστός αναστήθηκε. Είδες πώς, και μη θέλοντας, στηρίζουν την αλήθεια; [...]

Ας ξαναρωτήσουμε τώρα τους Εβραίους: Πώς έκλεψαν, ανόητοι, το σώμα του Χριστού οι μαθητές; Επειδή η αλήθεια είναι λαμπρή και ολοφάνερη, το εβραϊκό ψέμα δεν μπορεί ούτε σαν σκιά να σταθεί. Πώς θα το έκλεβαν; Πέστε μου! Μήπως δεν ήταν σφραγισμένος ο τάφος; Δεν τον έζωναν τόσοι φρουροί και στρατιώτες και Ιουδαίοι, που είχαν την υποψία και αγρυπνούσαν και πρόσεχαν;

Μα και για ποιο λόγο θα το έκλεβαν; Για να πλάσουν το δόγμα της Αναστάσεως; Και πώς τους ήρθε να πλάσουν κάτι τέτοιο αυτοί, οι δειλοί; Και πώς κύλησαν τον ασφαλισμένο βράχο; Πώς ξέφυγαν από τόσους άγρυπνους και άγριους φρουρούς;

Πρόσεξε όμως πώς, με όσα κάνουν οι Εβραίοι, πιάνονται πάντα στα ίδια τους τα δίχτυα. Να, αν δεν πήγαιναν στον Πιλάτο κι αν δεν ζητούσαν την κουστωδία, πιο εύκολα θα μπορούσαν να λένε τέτοια ψέματα, οι αδιάντροποι. Μα τώρα όχι. (Υπήρχε η κουστωδία. Κανείς δεν μπορούσε να γλυτώσει απ’ την άγρυπνη προσοχή της κι απ’ την άγρυπνη προσοχή της κι απ’ τα ξίφη της). Κι έπειτα, γιατί να μην κλέψουν το σώμα νωρίτερα; Ασφαλώς, αν είχαν σκοπό να κάνουν κάτι τέτοιο, θα το έκαναν όταν δεν υπήρχε ακόμα φρουρά στον τάφο, τότε που ήταν και ακίνδυνο και σίγουρο, δηλαδή την πρώτη νύχτα – γιατί το Σάββατο πήγαν οι Εβραίοι στον Πιλάτο και ζήτησαν την κουστωδία και φρούρησαν τον τάφο, ενώ την πρώτη νύχτα δεν ήταν κανένας εκεί. Και, βέβαια, δεν τους έμελε που τα έκαναν αυτά σε μέρα Σαββάτου, παρά την απαγόρευση του μωσαϊκού νόμου. Βλέπετε, μόνο ένα πράγμα είχαν στο νου τους, το πώς με κάθε πανουργία θα πετύχουν το σκοπό τους. Αυτό όμως ήταν δείγμα τόσο έσχατης μωρίας όσο και συνταρακτικού φόβου. Γιατί, άραγε, τον φοβούνταν νεκρό εκείνοι, που Τον έπιασαν ζωντανό; Αλλά η πέτρα και η σφραγίδα και η φρουρά, που δεν μπόρεσαν να Τον κρατήσουν, τοποθετήθηκαν, για να μάθουν οι Εβραίοι ότι με τη θέλησή Του έπαθε όσα έπαθε. Με όλα αυτά ένα μόνο επιτυγχάνεται, κι έτσι να πιστέψουν οι άνθρωποι στην Ανάσταση. [...]

Ρωτάνε όμως πολλοί: Γιατί, μόλις αναστήθηκε, να μη φανερωθεί αμέσως στους Ιουδαίους; Αυτός ο λόγος είναι περιττός. Αν υπήρχε ελπίδα να τούς ελκύσει στην πίστη, δεν θ’ αμελούσε να φανερωθεί σε όλους. Το ότι δεν υπήρχε όμως τέτοια ελπίδα, το απέδειξε η ανάσταση του Λαζάρου: Αν και ήταν ήδη τέσσερις μέρες νεκρός και είχε αρχίσει να μυρίζει και να σαπίζει, τον ανέστησε μπροστά στα μάτια όλων. Ωστόσο, όχι μόνο δεν πίστεψαν, αλλά κι εξαγριώθηκαν εναντίον του Χριστού τόσο, που ήθελαν να σκοτώσουν και Αυτόν και το Λάζαρο.

Αφού λοιπόν, όταν ανέστησε άλλον, όχι μόνο δεν πίστεψαν, αλλά και εξαγριώθηκαν εναντίον Του, αν τους φανερωνόταν όταν αναστήθηκε ο ίδιος, δεν θα εξαγριώνονταν πολύ περισσότερο, τυφλωμένοι από το μίσος και την απιστία τους;

Αλλά για ν’ αφοπλίσει τον άπιστο από κάθε αμφιβολία, όχι μόνο σαράντα ολόκληρες μέρες εμφανιζόταν στους μαθητές Του, κι έτρωγε μάλιστα μαζί τους, αλλά παρουσιάστηκε και σε πάνω από πεντακόσιους αδελφούς, δηλαδή σε πλήθος ολόκληρο. Στο Θωμά μάλιστα, που δυσπιστούσε, έδειξε τα σημάδια απ’ τα καρφιά και το τραύμα απ’ τη λόγχη.

Και γιατί, λένε, να μην κάνει μετά την Ανάστασή Του μεγάλα κι εντυπωσιακά θαύματα, αλλά μόνο έφαγε κι ήπιε; Γιατί η ίδια η Ανάσταση ήταν το μέγιστο θαύμα, και η πιο ισχυρή απόδειξη της Αναστάσεως ήταν ότι έφαγε και ήπιε.


Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος



(από το www.enoriaka.gr)

Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2009

Κυριακάτικα: Ήχος Β΄ Εωθινόν Β΄


Απολυτίκιον

Ότε κατήλθες πρός τόν θάνατον, η Ζωή η αθάνατος, τότε τόν Άδην ενέκρωσας τή αστραπή τής θεότητος, ότε δέ καί τούς τεθνεώτας εκ τών καταχθονίων ανέστησας, πάσαι αι Δυνάμεις τών επουρανίων εκραύγαζον, Ζωοδότα Χριστέ ο Θεός ημών δόξα σοι.

Υπακοή

Μετά τό Πάθος πορευθείσαι εν τώ μνήματι πρός τό μυρίσαι τό σώμά σου αι γυναίκες Χριστέ ο Θεός, είδον Αγγέλους εν τώ τάφω καί εξέστησαν, φωνής γάρ ήκουον εξ αυτών, ότι ανέστη ο Κύριος, δωρούμενος τώ κόσμω τό μέγα έλεος.

Κοντάκιον
Ανέστης Σωτήρ, εκ τάφου Παντοδύναμε καί Άδης ιδών, τό θαύμα εξεπλήττετο, καί νεκροί ανίσταντο, καί η κτίσις ιδούσα συγχαίρει σοι, καί ο Αδάμ συναγάλλεται, και κόσμος Σωτήρ μου ανυμνεί σε αεί.

Οίκος

Σύ ει τό φώς τών εσκοτισμένων, σύ εί η ανάστασις πάντων καί η ζωή τών βροτών καί πάντας συνανέστησας, τού θανάτου τό κράτος Σωτήρ σκυλεύσας, καί τού Άδου τάς πύλας συντρίψας Λόγε, καί οι θνητοί κατιδόντες τό θαύμα εθαύμαζον, καί πάσα κτίσις συγχαίρει εν τή σή Αναστάσει, Φιλάνθρωπε. Διό καί πάντες δοξάζομεν, καί υμνούμεν τήν σήν συγκατάβασιν, καί κόσμος Σωτήρ μου ανυμνεί σε αεί.

Εκλογή από τους εσπέριους και ορθρινούς ύμνους:


Tόν πρό αιώνων εκ Πατρός γεννηθένια, τόν Θεόν λόγον σαρκωθέντα, εκ Παρθένου Μαρίας, δεύτε προσκυνήσωμεν, Σταυρόν γαρ υπομείνας, τή ταφή παρεδόθη, ως αυτός η θέλησε, καί αναστάς έκ νεκρών, έσωσέ με τόν πλανώμενον άνθρωπον.εκ βαθέων εκέκραξά σοι, Κύριε, Κύριε εισάκουσον τής φωνής μου.

Σύν Αρχαγγέλοις υμνήσωμεν, Χριστού τήν Ανάστασιν, αυτός γάρ Λυτρωτής εστι, καί Σωτήρ τών ψυχών ημών, καί εν δόξη φοβερά καί κραταιά δυνάμει, πάλιν έρχεται, κρίναι κόσμον όν έπλασεν.

Η Ανάστασίς σου Χριστέ Σωτήρ, άπασαν εφώτισε τήν οικουμένην, καί ανεκαλέσω τό ίδιον πλάσμα, παντοδύναμε Κύριε δόξα σοι.

Ο ευσχήμων Ιωσήφ, από τού ξύλου καθελών, τό άχραντόν σου Σώμα, σινδόνι καθαρά, ειλήσας καί αρώμαμασιν, εν μνήματι καινώ, κηδεύσας απέθετο, αλλά τριήμερος ανέστης Κύριε, παρέχων τώ κόσμω τό μέγα έλεος.

Ταίς μυροφόροις Γυναιξί, παρά τό μνήμα επιστάς, ο Άγγελος εβόα. Τά μύρα τοίς θνητοίς υπάρχει αρμόδια, Χριστός δέ διαφθοράς εδείχθη αλλότριος, αλλά κραυγάσατε. Ανέστη ο Κύριος, παρέχων τώ κόσμω τό μέγα έλεος.

Πάσα πνοή, καί πάσα κτίσις, σέ δοξάζει Κύριε, ότι διά τού Σταυρού τόν θάνατον κατήργησας, ίνα δείξης τοίς λαοίς, τήν εκ νεκρών σου Ανάστασιν, ως μόνος φιλάνθρωπος.

Έρραναν μύρα μετά δακρύων, επί τό μνήμα σου αι Γυναίκες, καί επλήσθη χαράς τό στόμα αυτών, εν τώ λέγειν, Ανέστη ο Κύριος.

Εξαποστειλάριον και εωθινόν Β΄

Τόν λίθον θεωρήσασαι, αποκεκυλισμένον, αι Μυροφόροι έχαιρον, είδον γάρ Νεανίσκον, καθήμενον εν τώ τάφω, καί αυτός ταύταις έφη, Ιδού Χριστός εγήγερται, είπατε σύν τώ Πέτρω, τοίς Μαθηταίς, Εν τώ όρει φθάσατε Γαλιλαίας, εκεί υμίν οφθήσεται, ώς προείπε τοίς φίλοις.

Μετά μύρων προσελθούσαις, ταίς περί Μαριάμ Γυναιξί, καί διαπορουμέναις, πώς έσται αυταίς τυχείν τού εφετού, ωράθη ο λίθος μετηρμένος, καί θείος Νεανίας, καταστέλλων τόν θόρυβον αυτών τής ψυχής, Ηγέρθη γάρ φήσιν, Ιησούς ο Κύριος, διό κηρύξατε τοίς κήρυξιν αυτού Μαθηταίς τήν Γαλιλαίαν δραμείν, καί όψεσθε αυτόν, αναστάντα εκ νεκρών, ώς ζωοδότην καί Κύριον.

ΕΩΘΙΝΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Β'
Κατά Μάρκον 16,1-8


Διαγενομένου τού σαββάτου, Μαρία η Μαγδαληνή καί Μαρία η τού Ιακώβου καί Σαλώμη ηγόρασαν αρώματα, ίνα ελθούσαι αλείψωσιν αυτόν. καί λίαν πρωϊ τή μιά τών σαββάτων έρχονται επί τό μνημείον ανατείλαντος τού ηλίου. καί έλεγον πρός εαυτάς, Τίς αποκυλίσει ημίν τόν λίθον εκ τής θύρας τού μνημείου; καί αναβλέψασαι θεωρούσιν ότι αποκεκύλισται ο λίθος, ήν γάρ μέγας σΦόδρα. καί εισελθούσαι εις τό μνημείον, είδον νεανίσκον καθήμενον εν τοίς δεξιοίς, περιβεβλημένον στολήν λευκήν, καί εξεθαμβήθησαν. ο δέ λέγει αυταίς, Μή εκθαμβείσθε, Ιησούν ζητείτε τόν Ναζαρηνόν τόν εσταυρωμένον, ηγέρθη, ουκ έστιν ωδε, ίδε, ο τόπος όπου έθηκαν αυτόν, αλλ' υπάγετε, είπατε τοίς μαθηταίς αυτού καί τώ Πέτρω, ότι Προάγει υμάς εις τήν Γαλιλαίαν, εκεί αυτόν όψεσθε, καθώς είπεν υμίν. Καί εξελθούσαι ταχύ έφυγον από τού μνημείου, είχε δέ αυτάς τρόμος καί έκστασις, καί ουδενί ουδέν είπον, εφοβούντο γάρ.

Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2009

Η ανάσταση του Χριστού (3)





Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης Μελετίου

(copy από το http://www.egolpio.com/APOLOGITIKA/anastash_tou_Xristou.htm)



Γ’ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ______________

______________ α. Ο κενός τάφος

1. Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (κεφ. 28,11-15) μας πληροφορεί, ότι επιφωσκούσης της μιας Σαββάτων (Κυριακής), 25 Μαρτίου 29 μ.Χ. δύο γυναίκες, η Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία (= η Παναγία) επήγαν «θεωρήσαι τον τάφον» του Ιησού. Μα ενώ ήσαν απέναντί του και «εθεώρουν» αυτόν, ξαφνικά έγινε σεισμός μεγάλος. Και ένας άγγελος κατέβη από τον ουρανό και απεκύλισε τον λίθον, που έφραζε το στόμιο του τάφου∙ και εκάθισε επάνω σ’ αυτόν. Η όψη του αγγέλου ήταν ολόφωτη∙ σαν αστραπή∙ και τα ιμάτιά του λευκά σαν το χιόνι. Οι φρουροί (= οι της κουστωδίας) τον είδαν. Και εφοβήθησαν πολύ. Άρχισαν να τρέμουν. Έγιναν από τον φόβο τους σαν νεκροί!
2. Οι δύο γυναίκες είδαν τον άγγελο να αποκυλίη τον λίθο (= την ταφόπετρα). Μα δεν είδαν τον Ιησού. Ούτε μέσα. Ούτε να βγαίνη. Είδαν μόνο μέσα τα νεκρικά σάβανα. Και μάλιστα τυλιγμένα!
Και τί εκατάλαβαν;
Παρ’ ότι είδαν τον άγγελο και τον σεισμό, το συμπέρασμά τους ήταν, ότι το σώμα του Ιησού είχε μεταφερθή αλλού
Και ο άγγελος τους είπε:
- Μη φοβείσθε. Ξέρω, ποιόν ψάχνετε να βρήτε. Τον Ιησούν. Μα δεν θα τον βρήτε. Γιατί αναστήθηκε. Ελάτε, να ιδήτε με τα ίδια σας τα μάτια τον τόπο που τον είχαν βάλει! Και τρέξατε να το αναγγείλετε στους μαθητές Του.
Οι γυναίκες έφυγαν αμέσως. Επήγαιναν τρέχοντας να αναγγείλουν το θαύμα της ανάστασης του Ιησού στους μαθητές Του. Μα στον δρόμο εμφανίσθηκε ενώπιόν τους ο Χριστός. Και τους είπε:
- Χαίρετε!
Τον επλησίασαν. Και έπεσαν να Τον προσκυνήσουν. Και ο Χριστός τους είπε:
- Μη φοβείσθε! Πηγαίνετε, να μεταφέρετε στους μαθητές μου την εντολή μου να πάνε στην Γαλιλαία (= λόφος έξω από την Ιερουσαλήμ). Εκεί θα με ιδούν.
3. Είναι φανερό από την διήγηση αυτή, ότι όταν ο άγγελος απεκύλισε τον λίθο, ο Ιησούς δεν ήταν πια στον τάφο. Είχε αναστηθή και είχε φύγει από τον τάφο!
Πώς;
Μας το λέγει το τροπάριο:
Κύριε, ούτως εξήλθες; εσφραγισμένου του τάφου∙ καθώς εισήλθες και των θυρών κεκλεισμένων προς τους μαθητάς Σου.
Μετά την ανάσταση το Σώμα του Ιησού είχε γίνει πνευματικό (Α’ Κορινθ. 15,44). Η οποιαδήποτε μορφή ύλης δεν παρεμπόδιζε πια τις κινήσεις Του.

______________ β. Η αντίδραση των Εβραίων.

1. Το άγιο Ευαγγέλιο (Ματθ. 28, 11-15) μας πληροφορεί:
Αμέσως μόλις έγιναν τα πιο πάνω, κάποιοι από τους στρατιώτες της κουστωδίας ξέροντας, τι τους επερίμενε, έτρεξαν στον Καϊάφα, τον άμεσο για την υπόθεση αυτή προϊστάμενό τους (Ματθ. 27,65). Και του ανέφεραν λεπτομερώς, τι είχε γίνει. «Απήγγειλαν τοις αρχιερεύσιν άπαντα τα γενόμενα» (Ματθ. 28,11).
Ο Καϊάφας ενέργησε αστραπιαία. Συνεκάλεσε αμέσως το Συνέδριο (Σανχεντρίν). Και ενώπιον όλων των αρχιερέων και αρχόντων οι της κουστωδίας επανέλαβαν, τι είχε και είχαν ιδεί.
2. Και το Συνέδριο, έκαμε την σκέψη: Αν τραβήξωμε τα άκρα ζητώντας την τιμωρία των στρατιωτών, το θέμα θα φθάση στον Πιλάτο. Και εκεί, ενώπιόν του, οι στρατιώτες θα υποστηρίξουν τις θέσεις τους. Και θα αγωνισθούν πάση θυσία για την ζωή τους! Θα τα ειπούν όλα. Και περισσότερα! Και ο Πιλάτος αφορμή θέλει να στραφή εναντίον μας! Αυτός με το ζόρι συμφώνησε στην καταδίκη του Ιησού! Τί θα γίνη, αν μάθη τέτοια πράγματα;
3. Και το Συνέδριο κατέληξε στην απόφαση:
• να μην δεχθή τις μαρτυρίες των στρατιωτών∙
• και να μην αφήση να γίνουν ευρύτερα γνωστές.
Για την υλοποίηση της αποφάσεώς τους, αυτής, προχώρησαν στις εξής ενέργειες:
• έδωσαν χρήματα πολλά στους στρατιώτες με την δέσμευση να λένε, ότι το Σώμα του Ιησού το έκλεψαν οι μαθητές Του, ενώ αυτοί εκοιμώντο.
• ανέλαβαν την ευθύνη ενώπιον του Πιλάτου∙
• διέσπειραν στον κόσμο την είδηση, ότι το Σώμα του Ιησού το έκλεψαν οι μαθητές Του∙
• έκαμαν την εκδοχή αυτή επίσημη θέση των Εβραίων επάνω στο θέμα της Αναστάσεως του Κυρίου.
Είναι φανερό, ότι:
• ο Πιλάτος δεν ενδιαφέρθη να τιμωρήση τους Ρωμαίους στρατιώτες για «γελοίες υποθέσεις» των Εβραίων∙ και ότι
• τα μυστικά «διέρρευσαν» και από τους στρατιώτες και από το Συνέδριο.
Πόσο λογική είναι η εξήγηση που δίνουν τα άγια Ευαγγέλια για το πως δημιουργήθηκε η εκδοχή των Εβραίων στο θέμα της Αναστάσεως!

______________ γ. Απόλυτα βέβαιοι

1. Οι δύο γυναίκες έτρεξαν στους μαθητές του Ιησού. Τους μετέφεραν την παραγγελία Του. Και αμέσως έτρεξαν ο Πέτρος και ο Ιωάννης να ιδούν τον κενό τάφο. Έφθασαν. Εμπήκαν μέσα. Και είδαν τα νεκρικά σάβανα εκεί. Και το σουδάριο (= μανδήλιο), με το οποίο είχαν σκεπάσει το πρόσωπο του Ιησού προσεκτικά τυλιγμένο.
Είδαν και επίστευσαν (Ιω. 20,8). Στην συνέχεια η επικοινωνία με τον αναστάντα Ιησούν ετόνωσε την πίστη τους. Την έκαμε γρανίτη. Βεβαιότητα ακράδαντη.
2. Ιδού, πως περιγράφει ο απόστολος Παύλος τα αισθήματά του για τον Χριστό και την ανάστασή Του:
«Αξιώθηκα και είδα τον Χριστό. Τον είδα μέσα στο φως της θείας δόξας Του. Και ο Χριστός μου μίλησε. Εμένα του αμαρτωλού∙ του χειρότερου από όλους! Και δεν ετόλμησα να παρακούσω σε μια τέτοια ουράνια οπτασία και εντολή. Και από τότε γυρίζω όλον τον κόσμο και κηρύττω. Και είμαι πρόθυμος (= ετοίμως έχω) όχι μόνο να ιδώ τον εαυτό μου στα σίδερα της φυλακής (= ου μόνον δεθήναι), αλλά και να με εκτελέσουν σαν κακούργο υπέρ του Ονόματος του Κυρίου Ιησού» (Πραξ. 21,24).
3. Με άλλα λόγια ο απόστολος Παύλος μας λέγει:
• Είδαμε τον Χριστό μετά την θανάτωση Του ζωντανό.
• Και καταλάβαμε τι είναι.
• Για μας τα πράγματα είναι ξεκάθαρα.
• Πορεία και τέρμα για μας είναι προαποφασισμένα.
• Δεν ψάχνομε ούτε για δόξα∙ ούτε για αγαθά.
• Ένα μόνο ποθούμε: να μείνωμε πιστοί στον Χριστό∙ να τηρήσωμε την εντολή Του.

______________ δ. Πώς έγινε η ανάσταση

1. Ο Ιησούς δεν ήταν μόνο άνθρωπος. Ήταν και ο Θεός. Απέθανε σαν άνθρωπος. Και ετάφη σαν άνθρωπος. Μα σαν Θεός ήταν και έμεινε αθάνατος και ζωοποιός. Με τον θάνατό Του εχωρίσθη η ψυχή Του από το Σώμα Του. Η θεότητά Του έμεινε ενωμένη και με την ψυχή Του και με το Σώμα Του.
Έτσι όταν ήρθε η ώρα, η παντοδύναμη θεότητα ξαναένωσε τα διεστώτα, ψυχή και σώμα, και ο Ιησούς ανέστη. Με την ανάσταση το σώμα του Ιησού εθεώθη∙ δηλαδή έγινε από φθαρτό άφθαρτο∙ και από χοϊκό έγινε πνευματικό.
2. Αφού αναστήθηκε ο Ιησούς, πρώτα απέβαλε ήρεμα τα σουδάρια και την σινδόνα, με τα οποία τον είχαν ενταφιάσει∙ τα ετύλιξε με προσοχή και νοικοκυρωσύνη∙ και μετά, εξήλθεν εσφραγισμένου του τάφου, καθώς εισήλθε και των θυρών κεκλεισμένων προς τους μαθητάς Του. Και «ουκ, ήσθοντο, πότε ανέστη, οι φυλάσσοντες Αυτόν στρατιώται». Γιατί, ό,τι και να κάνουν οι άνθρωποι, δεν μπορούν να τον βάλουν τον Θεόν στο χέρι! Είναι και πιο έξυπνος! Και πιο εύστροφος! και πιο δυνατός!
3. Και μια ακόμη θεολογική παρατήρηση. Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα είναι ένας Θεός. Και ονομάζονται και τα τρία πρόσωπα «Ο Ων» (= ο υπάρχων), εβραϊκά Ιεχωβά ή Ιαχβέ. Τα τρία πρόσωπα (Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα) έχουν μία θέληση και μία ενέργεια.
Γι’ αυτό και η Γραφή:
• άλλοτε μας λέγει, ότι τον Ιησού τον ανέστησε ο Θεός Πατήρ (Πραξ. 3,15, Ρωμ. 6,4, Κολ. 2,12).
• άλλοτε, ότι αναστήθηκε μόνος Του «αυτεξουσίως» (Ιω. 10,18)
• άλλοτε, ότι τον ανέστησε το Άγιο Πνεύμα (Ρωμ. 8,11).

______________ ε. Εν τω Ονόματί Μου...

1. Οι απόστολοι δεν εβγήκαν στο κήρυγμα με μόνο όπλο τους μια ιδεολογία (= την πίστη στον Χριστό). Ο Χριστός δεν τους άφησε άοπλους και γυμνούς. Τους έδωκε ένα μεγάλο όπλο: την δύναμή Του.
Τους είπε:
• Όποιος πιστεύει σ’ Εμένα θα κάμη όχι μόνο τα έργα που κάνω εγώ, αλλά και άλλα ακόμη μεγαλύτερα (Ιω. 14,12).
• Εκείνοι που πιστεύουν σ’ Εμένα, θα κάμουν μεγάλα θαύματα: Θα βγάλουν στο όνομά Μου δαιμόνια∙ θα μιλούν γλώσσες, που δεν τις ξέρουν∙ θα πιάνουν φίδια, και το δηλητήριό τους δεν θα τους βλάπτη∙ θα πίνουν δηλητήρια, χωρίς να πάθουν τίποτε∙ θα θεραπεύουν αρρώστους (Μαρκ. 16, 17-19).
• Θα σας στείλω αυτό, που υποσχέθη ο Πατέρας Μου (= το Άγιο Πνεύμα). Μείνατε στην Ιερουσαλήμ, μέχρι που να ενδυθήτε την εξ ύψους δύναμιν (Λουκ. 24,49).
• Σας δίνω την δύναμη και την εξουσία να θεραπεύετε ασθενείς∙ να ανασταίνετε νεκρούς∙ να καθαρίζετε λεπρούς∙ να βγάζετε δαιμόνια (Ματθ. 10,8).
2. Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο μέσα στην απέραντη απλότητά του μας δίνει την εξής υπέροχη μαρτυρία:
Ο μεν Κύριος Ιησούς Χριστός μετά από αυτά ανελήφθη στον ουρανό και εκάθισεν εκ δεξιών του Πατρός.
Εκείνοι δε (οι απόστολοι) εξελθόντες, εκήρυξαν πανταχού, του Κυρίου συνεργούντος και τον λόγον τους βεβαιούντος δια των επακολουθούντων σημείων. Δηλαδή:
Παντού μαζύ τους ήταν ο Κύριος. Τους εβοηθούσε. Τους ενίσχυε.
Και επεκύρωνε τα λόγια τους με θαύματα, που ποτέ δεν έπαυσαν να γίνωνται (Μάρ. 16, 19-20).
Ένα παράδειγμα:
Είπε ο Πέτρος στον παράλυτο ζητιάνο:
- Αργύριον και χρυσίον ουχ υπάρχει μοι∙ ο δε έχω τούτο σοι δίδωμι: Εν τω ονόματι Ιησού Χριστού έγειρε και περιπάτει.
Και ο παράλυτος έγινε σαν παλληκάρι... (Πράξ. 3, 6-7).
Και τα θαύματα συνεχίζονται:
• Πόσα θαύματα!
• Και τι θαύματα!
• Από τότε... μέχρι και σήμερα.
• Ούτε σταμάτησαν. Ούτε θα σταματήσουν ποτέ.
• Τα χαρίσματα του Χριστού στους μαθητές Του, εξακολουθούν να ενεργούν και σήμερα.
• Μέσω των ιερέων Του∙
• Μέσω των αγίων Του∙
• Μέσω του Τιμίου Σταυρού∙
• Μέσω των αγίων εικόνων∙
• Μέσω του νερού του Αγιασμού∙
• Μέσω των λειψάνων των αγίων∙
• Μέσω του κάθε τι που Εκείνος αγίασε.
Οι Πράξεις των Αποστόλων και η ιστορία της Εκκλησίας είναι γεμάτες από θαύματα των αποστόλων και των αγίων. Μέχρι σήμερα.
3. Ο άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ λέγει:
Τα σημεία εγίνοντο, για να βοηθούν τους ανθρώπους να δεχθούν τον λόγο του Θεού. Το κύριο ήταν ο λόγος. Τα σημεία απλώς μαρτυρούσαν για την δύναμη και την αξία του λόγου...
Ο λόγος ενεργεί στον νου και στην καρδία άμεσα. Τα σημεία ενεργούν στον νου και στην καρδία μέσω των σωματικών αισθήσεων...
Τα θαύματα προορίζονται κατά κύριο λόγο να πείσουν ανθρώπους αφοσιωμένους στις μέριμνες του κόσμου∙ και να τους οδηγήσουν στην πίστη. Γιατί οι προσηλωμένοι στην γη και στις δουλειές τους δεν έχουν την δύναμη να εκτιμήσουν την αξία του λόγου. Γι’ αυτό ο εύσπλαχνος Λόγος του Θεού τους προσελκύει κοντά Του μέσω των ορατών θαυμάτων, που αποτελούν μια υλική, προσιτή στις αισθήσεις μας, απόδειξη∙ και οδηγούν την αδύνατη ψυχή στον παντοδύναμο Σωτήρα Θεόν Λόγο...
Τα θαύματα έκλειναν μέσα τους την απόλυτη αλήθεια. Και ήσαν τόσο σαφή και πασιφανή, ώστε οι εχθροί του Κυρίου, παρ’ όλες τους τις προσπάθειες να τα συγκαλύψουν, δεν είχαν παρά να το ομολογούν, ότι ήσαν αληθινά[20].
4. Στο βίο του Στάρετς Αντωνίου της Όπτινα (υπό έκδοσιν) διαβάζομε τα εξής:
Τον περασμένο αιώνα ένας σοφός κληρικός, ο Βλ. Μπάρσκι, περιώδευσε στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Στο βιβλίο που έγραψε, όταν ξαναγύρισε στην Ρωσσία, περιγράφει και το άγιο Φως, που βγαίνει μόνο του στον Πανάγιο Τάφο την ώρα της Αναστάσεως.
Μα ένας λόγιος, αυτό δεν ήθελε να το πιστεύση.
Τον ερώτησε ο π. Αντώνιος:
- Εάν το εβλέπατε με τα μάτια σας, θα το επιστεύατε;
- Θα το επίστευα!
- Ποιόν να πιστεύσωμε τώρα εμείς; Εσένα, που δεν το είδες, ή τον Μπάρσκι που το είδε, το επίστευσε και το έγραψε[21];
Κάτι το ανάλογο ισχύει για όλα τα θέματα.

______________ στ. Το σημείον

Μετά από όλα αυτά, υπενθυμίζομε στους αναγνώστες μας δύο λόγια της αγίας Γραφής:
1. Όταν οι Εβραίοι του ζητούσαν «σημείο», που να αποδείκνυε την ιδιότητά Του, σαν μεσσία και Θεού, ο Ιησούς τους απάντησε:
Γενεά πονηρά και μοιχαλίς σημείον ζητεί! Και σημείον ου δοθήσεται αυτή, ειμή το σημείον Ιωνά του προφήτου∙ όπως δηλαδή ο Ιωνάς έμεινε τρεις ημέρες στην κοιλιά του κήτους και μετά εβγήκε ζωντανός, υγιής, δυνατός, έτσι και ο Υιός του Ανθρώπου θα μείνη στην κοιλιά της γης (= στον τάφο) τρεις ημέρες και μετά θα αναστηθή (Ματθ. 12, 38-40, Λουκ. 11, 29-30).
Η ανάσταση του Χριστού είναι το σημείο που εδόθη στην πονηρά και μοιχαλίδα γενεά, που τα βλέπει όλα με την ξηρά λογική του παλαιού ανθρώπου. Άρα η ανάσταση του Χριστού είναι θέμα, που όταν το ψάξη κανείς, βρίσκει!
2. Είπε ο απόστολος Παύλος στους Αθηναίους΅
Ο Θεός έστειλε στον κόσμο Σωτήρα και Κριτή (σαν άνθρωπο) τον Υιό Του. Μα αυτό δεν είναι ένα αυθαίρετο συμπέρασμα. Μας έδωκε σε όλους μας την δυνατότητα να το ελέγξωμε και να το διαπιστώσωμε μόνοι μας, αρκεί να μελετήσωμε την Ανάστασή Του (= πίστιν παρασχών πάσιν[22] τήσας Αυτόν εκ νεκρών) (Πράξ. 17,31).
Η έρευνα αυτή πρέπει να γίνεται με ειλικρίνεια απέναντι του εαυτού μας.



______________ Δ’ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ______________

Δεν μπορούμε να μελετήσωμε όλοι όλα τα θέματα των διαφόρων επιστημών σε βάθος. Περιοριζόμαστε λοιπόν να προσπαθούμε να σχηματίσωμε σωστές αντιλήψεις. Το επιτυγχάνομε, όταν στηριζώμεθα σε λόγια-καταστάλαγμα έρευνας και μελέτης των εγγυημένα μεγάλων και σοφών ειδικών ερευνητών-επιστημόνων.
Ας αναπληρώσωμε λοιπόν και εμείς τα υστερήματα μας με την σοφία και την πείρα αρμοδίων ειδικών ερευνητών.

______________ α. Το πιο αξιόπιστο γεγονός.

1. Ο Thomas Arnold (Τόμας Άρνολντ), καθηγητής της Ρωμαϊκής Ιστορίας, συγγραφέας μιας υπέροχης τρίτομης Ιστορίας του Ρωμαϊκού Κόσμου (έργο κλασσικό), γράφει:
«Χρόνια εμελετούσα την αρχαία ιστορία. Ερευνούσα τις πηγές. Και «εζύγιζα» τις απόψεις των νεωτέρων συγγραφέων, που ασχολήθηκαν με την εποχή αυτή. Σαν κατασταλάγματα των μελετών μου λέγω τούτο: Δεν ξέρω να υπάρχη στην ιστορία ολόκληρης της ανθρωπότητος άλλο γεγονός, που να θεμελιώνεται – για τον απροκατάληπτο ερευνητή – σε πιο πειστικές και αξιόπιστες μαρτυρίες και σε πιο εξαντλητική έρευνα από το σημείο (εννοώ τον κενό τάφο) που μας έδωκε ο Θεός, για να δείξη, ότι ο Χριστός απέθανε μεν, αλλά και αναστήθηκε εκ νεκρών»[23]
Ο διάσημος ιστορικός A. Fr. Gfrörer, (Α. Γραίρερ), που από άθεος μετά βαθειά μελέτη των πηγών επίστευσε στον Χριστό, λέγει:
Η ανάσταση του Χριστού είναι το πιο έγκυρο και το πιο μαρτυρημένο γεγονός της αρχαίας ιστορίας.
Αν αφήσω τον εαυτό μου να μην παίρνη στα σοβαρά τις μαρτυρίες για την ανάσταση του Χριστού, μόνο και μόνο επειδή προέρχονται από χριστιανούς (από τους αποστόλους), δεν έχω πια δικαίωμα να θεωρώ κανένα γεγονός της αρχαίας ιστορίας έγκυρο και αξιόπιστο[24]
2. Ο Dr Simon Greenleaf (Σίμων Γκρήνληφ), ένας από τους πιο μεγάλους αμερικανούς νομικούς (θεωρείται η πιο μεγάλη νομική αυθεντία των Η.Π.Α.) έγραψε ένα βιβλίο αφιερωμένο στο θέμα: Έχουν νομική αξία οι μαρτυρίες των αποστόλων για την ανάσταση του Χριστού; Τα συμπεράσματα του είναι:
• Αποκλείεται (σαν από νομικής πλευράς απίθανη) η υπόθεση ότι θα μπορούσαν οι απόστολοι να μείνουν για πάντα σταθεροί στην άποψη ότι ο Χριστός αναστήθηκε, αν αυτό δεν ήταν όχι απλώς γεγονός, αλλά γεγονός αδιαμφισβήτητο και ένδοξο.
• Η ανάσταση ήταν για τους απόστολους γεγονός τόσο γνωστό και σαφές, όσο τα πιο σοβαρά γεγονότα της ζωής τους, για τα οποία δεν έχουν καμμιά αμφιβολία ότι έγιναν.
• Η ανάσταση του Χριστού – από πλευράς των αποδείξεων που εξετάζουν και λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τα σημερινά δικαστήρια – είναι το πιο αδιαμφισβήτητο γεγονός της παγκοσμίου ιστορίας[25]

______________ β. Ιστορία Χριστού χωρίς ανάσταση δεν γίνεται!

1. Όμως ένας άλλος διαπρεπής νομικός, ο Frank Morisson έβαλε στόχο του να διαμφισβητήση τις μαρτυρίες που έχομε για την ανάσταση του Χριστού. Ο Μόρισον
• Παραδεχόταν ότι ο Χριστός υπήρξε∙ ότι ήταν πρότυπο αρετής και υπέροχος διδάσκαλος∙
• δεν παραδεχόταν μόνο την ανάστασή του.
• έλεγε πως η ανάσταση ήταν μια μυθοποιημένη ωραιοποίηση της ιστορίας του Χριστού.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο των ιδεών του ο Μόρισον αποφάσισε να γράψη την ιστορία των τελευταίων ημερών του Ιησού, χωρίς να κάμη καμμιά αναφορά στην ανάστασή του. Του είχε μπει η ιδέα, ότι αν έγραφε τέτοιο τεκμηριωμένο βιβλίο, θα έκανε να ... ξεχασθή η ανάσταση του Χριστού!
2. Άρχισε λοιπόν να έρχεται σε επαφή με τα γεγονότα και με τα προβλήματα που τα ακολουθούν. Και τότε η δικαστική του ευσυνειδησία τον έκαμε να αλλάξη γνώμη και τοποθέτηση.
Ασχολήθηκε λοιπόν με το θέμα αυτό στα σοβαρά . Μελέτησε, όσο πιο καλά μπορούσε, όλα τα στοιχεία που είχε στην διάθεσή του. Και κατάλαβε, ότι ακόμα και αν το ήθελε, ήταν αδύνατο να γράψη το βιβλίο, που είχε σχεδιάσει και όπως το είχε σχεδιάσει. Και κατέληξε να γράψη ένα βιβλίο εντελώς διαφορετικό από εκείνο που είχε προγραμματίσει. Ο τίτλος του βιβλίου αυτού είναι: «Ποιός απεκύλησε τον λίθο»; Στο πρώτο κεφάλαιο ο Μόρισον δηλώνει: «Ποτέ μου δεν το είχα φαντασθή ότι θα κατέληγα να γράψω ένα τέτοιο βιβλίο»[26]!
3. Το βιβλίο του Μόρισον είναι μια συνεχής διακήρυξη, ότι η ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός.
Κυκλοφόρησε σε εκατομμύρια αντίτυπα και αποτελεί αληθινό μνημείο μιας λογικής εργασίας, που κυριολεκτικά ξετινάζει όλα τα επιχειρήματα εκείνων που προσπάθησαν να αμφισβητήσουν την ανάσταση του Χριστού.

______________ γ. 700 ώρες εργαστηριακής έρευνας

1. Ο Josh Mc Dowell[27] διαπρεπής αμερικανός επιστήμων, ξεκίνησε άθεος. Επάλεψε να παραμερίση από το φάσμα της ζωής του την πίστη στον Χριστό (βλ. κεφ. 10ο ). Μα δεν τα κατάφερε.
Ας ακούσωμε την διακήρυξη που έκαμε, για την πίστη του στην ανάσταση του Χριστού:
2. Κάποτε ένας φίλος μου με ρώτησε:
- Τί είναι εκείνο, που σε κάνει να μένης δεμένος με τον Χριστιανισμό;
Του απάντησα:
- Ένα. Ένας και μόνο λόγος. Έψαχνα για χρόνια να βρω μια εξήγηση για την ανάσταση του Χριστού. Έψαχνα χρόνια να ιδώ: μπορεί να δοθή στην ανάσταση του Χριστού εξήγηση διαφορετική από αυτήν που δίνουν οι απόστολοι στα ευαγγέλια και στις επιστολές τους; Συγκεκριμένα «έφαγα» εφτακόσιες (ναι, εφτακόσιες!) ώρες εργαστηριακής έρευνας επάνω στο θέμα αυτό! Ερεύνησα όλες τις πηγές. Και εξέτασα όλες τις δυνατές εκδοχές.
Ξεκίνησα από την σκέψη, ότι η ανάσταση του Χριστού πρέπει να είναι:
• ή η πιο μεγάλη απάτη και πονηρία στον κόσμο,
• ή το πιο μεγάλο γεγονός της παγκόσμιας ιστορίας.
Στην συνέχεια όμως η έρευνά μου με υποχρέωσε να παραδεχθώ, ότι
• Η ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός.
• Γεγονός, που έγινε σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο.
• Γεγονός, που έχει μάρτυρες και αποδεικτικά στοιχεία (πειστήρια).
Η έρευνα μου με έκαμε να καταλάβω, ότι η χριστιανική πίστη∙
• Δεν είναι στοχασμός.
• Δεν είναι φιλοσοφία.
• Δεν είναι μια πλαστή ιστοριούλα.
• Είναι η πιο αληθινή ιστορία στον κόσμο.
3. Με άλλα λόγια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και τόσο απλοϊκά, όσο φαντάζονται μερικοί με την απλοϊκότητα και απλότητά τους.


______________ δ. Γι αυτό ξεσηκώνονται με τόση μανία.

Γράφει ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Σπυρ. Μακρής:
Αυτά που γράφω είναι όλα προσωπικά μου βιώματα. Είναι πράγματα που παίδεψαν την ψυχή μου∙ που αποτελούν το τέρμα της πνευματικής μου πορείας∙ που μπορώ να τα βεβαιώσω με την σφραγίδα της απόλυτης εσωτερικής μου πληροφορίας, από την βίωση και την παρατήρηση αρκετών δεκαετιών από τον καιρό που επέστρεψα στον Κύριο μας Ιησούν Χριστόν.
Η σταύρωση και η Ανάσταση του Χριστού είναι το επίκεντρο, είναι ο πυρήνας της κατάφασης του Χριστιανισμού. Γιατί, αν η Σταύρωση και η Ανάσταση του Χριστού είναι αλήθεια, τότε όλα εκείνα που πιστεύομε και ακολουθούμε (και είναι ξένα και αντίθετα στον Χριστό και στο ευαγγέλιό Του) πρέπει να γκρεμιστούν∙ γιατί είναι είδωλα και ψέματα.
Γι’ αυτό ξεσηκώνονται με τόση μανία και τόσο πείσμα να μας πείσουν με ένα σωρό επιχειρήματα παραπλανητικά, ότι η Ανάσταση του Χριστού δεν έγινε. Επειδή:
Αν η Ανάσταση του Χριστού έγινε, τότε ο Χριστός είναι Θεός∙ και όλα όσα μας λέει είναι αλήθεια. Και συνεπώς θα πρέπει να πεθάνωμε γι το κάθε τι, που είναι αντίθετο στο λόγο του Χριστού. Και να ζήσωμε μια ζωή σύμφωνη με αυτά που είπε ο Χριστός και πρεσβεύει η Εκκλησία Του[28].

______________ ε. Συμπέρασμα

1. Γράφει ο διαπρεπής αμερικανός νομικός George Eldon Ladd[29] (Τζώρτζ Έλντον Λάντ)
• Σήμερα ο πιστός χριστιανός μπορεί να είναι 100% σίγουρος ότι ο Χριστός αναστήθηκε.
• Η πίστη μας δεν στηρίζεται σε μύθους. Ούτε σε φιλοσοφικές στοχαστικές συλλήψεις.
• Στηρίζεται σε ιστορικά γεγονότα
o με αδιάσειστη βάση∙ και
o με αναντίρρητες αποδείξεις.
2. Ένας άλλος διαπρεπής νομικός ο αρχιδικαστής της Αγγλίας (Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, θα ελέγαμε εμείς), λόρδος Darling (Λόρδος Ντάρλινγκ) μετά μια νομική έρευνα επάνω σε όλες τις μαρτυρίες που έχουν σχέση με την ανάσταση του Χριστού, γράφει:
Για την ανάσταση του Χριστού έχομε πάρα πολλές μαρτυρίες. Και θετικές. Και αρνητικές. Που όλες, η κάθε μία με τον τρόπο της μας δίνουν τόσες πολλές ενδείξεις, ότι η Ανάσταση του Χριστού είναι μια ζωντανή πραγματικότητα, ώστε κανένα σώμα από μελετημένους δικαστικούς (από όποιο μέρους του κόσμου κι αν είναι!) δεν θα μπορούσε να βγάλη – με βάση τα στοιχεία που μας δίνουν οι μαρτυρίες αυτές – απόφαση διαφορετική από ότι:
• η Ανάσταση του Χριστού είναι γεγονός∙
• ο Χριστός ανέστη.



______________ Ε’ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΕΝΟΣ ΑΓΙΟΥ______________

Οι ερευνητές ξεκινούν διανοητικά-εγκεφαλικά. Και καταλήγουν στην αγάπη του Χριστού.
Οι άγιοι ξεκινούν από την αγάπη τους προς τον Χριστό. Και προχωρούν με αυτήν.
Ο δρόμος των αγίων είναι καλλίτερος. Εκφράζει πιο σωστά τον άνθρωπο. Εκφράζει την σωστή πορεία του ανθρώπου προς τον Θεό, που είναι η με υπακοή αναζήτηση του Θεού.
Ας ιδούμε λοιπόν, τί λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
1. Πάντοτε γινόταν λόγος για πράγματα αξιοθαύμαστα. Μα τα δικά μας είναι ακόμη πιο αξιοθαύμαστα!
Μα τα τωρινά είναι ακόμη πιο αξιοθαύμαστα.
Κηρύττεται ο Σταυρός και τρέχει όλος ο κόσμος.
Τί σημαίνει «κηρύττεται Σταυρός»;
Κηρύττεται ένας επονείδιστος θάνατος!
Και γιατί τρέχουν; Για να ιδούν; Δεν εσταυρώθηκαν μυριάδες; Δεν υπήρξαν χιλιάδες σοφοί; Δεν υπήρξαν πολλοί ισχυροί; Δεν υπήρξαν περίδοξοι βασιλείς;
Υπάρχει άλλος, που να κέρδισε έτσι τον κόσμο;
Και μη μου φέρεις σαν επιχείρημα εναντίον του Χριστού τις αιρέσεις!
• Όλοι τον Χριστό κηρύττουν∙ έστω και αν σφάλλουν σε κάτι!
Όλοι Εκείνον προσκυνούν! Εκείνον που σταυρώθηκε επί Ποντίου Πιλάτου στην Παλαιστίνη!
2. Κανείς στον κόσμο δεν κατάφερε ό,τι κατάφερε Αυτός. Και μάλιστα παρά τα τόσα εμπόδια. Μην ξεχνάτε:
• πόσοι βασιλείς. Τον επολέμησαν!
• πόσοι τύραννοι Τον εθεώρησαν σαν τον μοναδικό τους αντίπαλο!
• Πώς ο κόσμος όλος σε όλες τις πόλεις είχαν ξεσηκωθή εναντίον Του!
Και όμως! Ποτέ δεν επήγε προς τα πίσω ο Χριστιανισμός. Χρόνο το χρόνο όλο και πιο μπροστά πηγαίνει!
3. Σε τί οφείλεται αυτή η ισχύς;
• Ήταν μάγος! σου λένε.
Μπα; ο μοναδικός στον κόσμο μάγος ήταν; δεν έχετε ακούσει, τί μάγους είχαν στην Περσία και στις Ινδίες; Και πόσους έχουν ακόμη! Θυμάσθε κανενός το όνομα;
• Να εκείνος ο Απολλώνιος ο Τυανεύς, ήταν και μάγος και απατεώνας. Και έλαμψε!
Πού και πότε!
Σε μια μικρή πόλη! Και για λίγο! Και έσβησε! Και δεν άφησε ούτε Εκκλησία∙ ούτε πιστούς∙ ούτε τίποτε!
• Και γιατί χάνω τα λόγια μου, μιλώντας για μάγους, που έσβησαν;
4. Η ειδωλολατρεία, πώς έπαυσε;
Πού είναι ο Δωδωναίος; Πού είναι ο Κλάριος; Πού είναι εκείνα τα εργαστήρια της πονηρίας και απάτης (τα μαντεία); Σιωπούν! Το εβούλωσαν!
• Τί είναι εκείνο που κάνει τα δαιμόνια να τρέμουν;
Γιατί τα πιάνει φρίκη και τρόμος, όταν ακούνε κάτι για τον Εσταυρωμένο, ή για λείψανα ανθρώπων που εσφάγηκαν για χάρη του;
Γιατί ακούνε Σταυρό και το βάζουν στα πόδια;
Να γελάνε έπρεπε! Είναι τίποτα το σπουδαίο ο Σταυρός;
Κάθε άλλο! Σιχαμερό και επονείδιστο! Εκτελεστικό όργανο είναι. Και μάλιστα το χειρότερο από όλα. Για τους Εβραίους καταραμένο. Για τους Έλληνες σιχαμερό. Σε τί οφείλεται και τον τρέμουν οι δαίμονες; Όχι στην δύναμη του Σταυρωμένου;
Αν εφοβούντο τον Σταυρό σαν σταυρό (άφησε που αυτό (= να φοβούνται!) είναι εξευτελιστικό για «Θεούς»!), θα έπρεπε ν α τρέμουν και κάθε σταυρωμένο∙ και ασφαλώς και τους ληστές.
Ε λοιπόν. Σε ερωτώ: Αν κάποιος ειπή: «Στο όνομα του σταυρωθέντος» (και εννοεί κάποιον ληστή), θα φύγη ο διάβολος;
Αμ δε...
Όχι μόνο δεν θα φύγη, αλλά και θα γελάση με την καρδιά του!
Μα αν εννοεί «τον Ναζωραίο», φεύγουν σαν να είναι το όνομα αυτό φωτιά!
5. Έλα τώρα∙ και ειπέ μου:
Πώς εξαπλώθηκε η πίστη στον Χριστό; Σε τί οφείλεται αυτό; Σε ικανοποιεί η εξήγηση;
• ότι τάχα ήταν απατεώνας;
• ότι τάχα ήταν σοφός;
• ότι ήταν μάγος;
Όχι. Γιατί κανένας απατεώνας, μάγος Και σοφός δεν απόκτησε ποτέ τέτοια δύναμη. Κανένας. Ποτέ. Ούτε από μακριά. Ούτε στο ελάχιστο.
6. Από αυτά γίνεται φανερό ότι:
Ο Χριστός επεκράτησε, όχι γιατί ήταν μάγος, όχι γιατί ήταν απατεώνας, αλλά επειδή ήρθε να μας απαλλάξη από τους μάγους και τους απατεώνες∙ επειδή είναι η ακαταμάχητη θεία δύναμη[30].






ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ


[1] S. Augustini, Enarratio in Psalmum 120,6.
[2] Παγκόσμιο Λεξικό των Έργων, τομ. Ε’, Αθήναι (Spiritus Mundi) 1966, σελ. 2404-2405.
[3] Pascal, Bl. Pensées, art. XI.
[4] Παρακλητική, Ηχ. Πλ. Α’ Κυριακή, Αίνοι.
[5] Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις την Α’ προς Κορινθίους Επιστολήν Ομιλία Ε, γ’ P.G. τομ. 61,43.
[6] Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Εις το κατά Ματθαίον Ομιλία ΠΘ’ (89), α’ P.G. τομ. 58, σελ. 781-783.
[7] Blinzler, Joseph, Der Prozess Jesu, Regesburg 1960³, s. 87-174.
[8] Koch, Anton. Hom. Handbuch, Bd I, Freiburg 1952⁴, σελ. 445.
[9] Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Προς Ιουδαίους και Έλληνας απόδειξις ότι ο Θεός ο Χριστός § ιδ’ (P.G. τομ. 48, σελ. 832-833).
[10] S. Augustini, Enarratio in Psalmum, 62,15.
[11] Ramsay, A.M. God, Christ and the World, London (S.C.M. Press)1969, p. 78-80.
[12] Γιαννακοπούλου, Ιωήλ (αρχιμ.) Χριστιανισμός-Λογική, Καλαμάτα 1953, σελ. 66-67.
[13] Greenleaf, simon, An Examination of the Testimony of the Four Evangelists by the Rules of Evidence Administrated in the Courts of Justice. Grand Rapids 1965, p. 29.
[14] Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. 7ος, σελ. 56.
[15] Strauss, D. Fr. The Life of Jesus for People, Vol. I, London, 1879, p. 412.
[16] Σπυρ. Μακρή, καθηγητού Αναισθησιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπ. Θεσσαλονίκης: Η Επιστήμη μπροστά στην Σταύρωση και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού, Θεσσαλονίκη 1981. Άλλες σχετικές μελέτες:
-D.Edwards, M.D.Q W.J. Grabel, M. Div.: F.E. Hosmer, M.S.AMI, On the physical death of Jesus Christ, JAMA vol. 255,11; 1988, March 21.
-S.M. Tenney, On death by crucifiction, Annotations 286, vol 68,2 (August 1964).
-N.P. De Pasquale, M.D.: G.E. Burch, M.D. On the death by crucifiction, Annotations 435, vol 66,3 (Sept 1962).
[17] Μακρή, Σπυρ. ε.ά. σελ. 14-17.
[18] Krauss, Jesus from Nazareth, In Jewish Leyend. (Jewish Encyclopedia, vol. 7, New York 1906, p. 170-173.
[19] Meyer, P.L. First Easter. The true and unfamiliar Story, New York (Harper and Row) 1973, p. 122.
[20] Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, Θαύματα και Σημεία, Πρέβεζα 1988², σελ. 40, 42, 45.
[21] Μητροπολίτου Νικοπόλεως Μελετίου, Στάρετς Αντώνιος, Πρέβεζα 1989, σελ. 81.
[22] Βλ. Schneider, G. Die Apostelgeschichte, 2 Teil, Herders Theol. Kommentar zum N.T., Freiburg 1982, s. 243.
[23] Arnold, Th. Christian Life, Its Hopes, its Fears and its Glory, London 1859⁶, p. 324.
[24] Koch, Anton. Hom. Handbuch, Band 1, Freiburg 1952, σελ. 443.
[25] Greenleaf, Simon, An Examination of the Testimony of the Fourth Evangelist by the Rules of Evidence Administrated in the Courts of Justice, New York. Grand Rapids 1965, p. 29.
[26] Morisson, Frank, Who Moved the Stone. London (Faber and Faber) 1930.
[27] Mc Dowell, Josh. More than a Carpener. Eastbourne, 1989, p. 86.
[28] Μακρής, Σπυρ. ε.ά. σελ. 1-2.
[29] Ladd, George Eldon, I Believe in the Resurrection of Jesus, Grand Rapids 1975, p. 141.
[30] Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις τον άγιον Απόστολον Παύλον Ομιλία Δ’ P.G. τόμ. 50,490.

Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2009

Η ανάσταση του Χριστού (2)





Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης Μελετίου

(copy από το http://www.egolpio.com/APOLOGITIKA/anastash_tou_Xristou.htm)



___ Β’ ΜΗΠΩΣ ΑΠΑΤΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ;______________



Πότε και σε τι απατώμεθα
1. Οι άνθρωποι μπορεί εύκολα να απατηθούν, σε ό,τι σχέση με τον νου και την καρδιά, δηλαδή:
• σε ιδέες φιλοσοφικές ή πολιτικοκοινωνικές•
• σε ιδέες και απόψεις γύρω από την θρησκεία.
Μα πολύ δύσκολα μπορεί να απατηθούν σε ό,τι έχει σχέση με τις εμπειρίες των αισθήσεων. Γιατί και όταν ακόμη υπάρξη κάποια ανάμιξη εμπειρίας και συναισθημάτων που οδηγεί σε παραίσθηση ή ψευδαίσθηση (δηλ. σε λανθασμένη αντίληψη για την εμπειρία κάποιας αίσθησης),
το πράγμα ελέγχεται και ξεδιαλύνεται με σταθερούς κανόνες και επιστημονικές αρχές.
2. Ας ειπούμε, λοιπόν, ότι οι μαθητές του Χριστού έπεσαν θύματα• ότι απατήθηκαν!
Γεννάται το ερώτημα: Από ποιόν; Από τι;
Στα ερωτήματα αυτά δίδονται οι εξής απαντήσεις:
α. από τον Χριστό που είχε πάθει νεκροφάνεια•
β. από δικές τους παραισθήσεις-ψευδαισθήσεις•
γ. από ένα τυχαίο λάθος τους!
Ας ασχοληθούμε λοιπόν με τις τρεις αυτές θεωρίες να ιδούμε: Στέκουν; Αντέχουν στο φως;

______________ Α’ Η Θεωρία της νεκροφάνειας______________

______________ α. Θεωρία.

1. Η θεωρία αυτή αποτελεί επινόηση του Γερμανού πάστορα (Καρόλου Ερρίκου Γεωργίου Βεντουρίνι). Ο Venturini εξέδωκε μεταξύ 1800-1802 μια τρίτομη μυθιστορηματική βιογραφία του Ιησού υπό τον τίτλο Natürliche Geschichte des grossen Propheten von Nazareth (η αληθινή ιστορία του μεγάλου προφήτη της Ναζαρέτ) [14].
2. Ο Βεντουρίνι γράφει ότι:
Ο Χριστός στον Σταυρό δεν είχε πράγματι πεθάνει. Απλώς είχε χάσει τις αισθήσεις του. Είχε πάθει νεκροφάνεια. Από εξάντληση. Και από απώλεια αίματος. Όμως όλοι γύρω του επίστευσαν ότι απέθανε και τον εκήδευσαν. Μα στον τάφο ο Ιησούς συνήλθε. Χάρις στην αγαθή επίδραση της δροσιάς του τάφου και της … σμυρναλόης. Εκύλισε τον λίθο. Εβγήκε από τον τάφο. Εβάδισε. Επήγε και ευρήκε τους μαθητές Του. Και … «τους έκαμε», πώς αναστήθηκε! Εκείνοι Τον επίστευσαν. Ο Χριστός, όταν είδε πως είχε κάμει καλά την δουλειά Του, εξαφανίστηκε. Επήγε και εκρύβη στο μοναστήρι των Εσσαίων στο Κουμράν! Και άφησε τους μαθητάς Του να δέρνωνται με την ιδέα, πώς είχε αναστηθή και αναληφθή στον ουρανό!

______________ β. Λογική θεώρηση της θεωρίας

1. Πολύ «έξυπνη» η θεωρία αυτή! Και μάλιστα για την εποχή του ρομαντισμού, που έκανε τους ανθρώπους να ζουν με νοσηρές φαντασιώσεις! Είναι φανερό, πώς είναι επινόηση ανθρώπου, που επίστευε ότι όλοι γύρω του ήταν βλάκες. Γιατί ακόμη και τότε (1800-1802) σημασία της έδωκαν μόνο ανεγκέφαλοι (= βλάκες).
Αυτό φαίνεται και από το παράδειγμα του Δ.Φ. Στράους. Ο Φιλόσοφος αυτός, παρ’ ότι σκεπτικιστής, σεβόμενος τον εαυτό του απέρριψε την θεωρία του Βεντουρίνι σαν παράλογη, σαν αντίθετη στον ορθό λόγο.
Παρ’ ότι ο Δ.Φ.Στράους (1808-1874) ΔΕΝ επίστευε για την θεωρία του Βεντουρίνι γράφει:
«Είναι αδύνατο άνθρωπος μισοπεθαμένος να βγη από τον τάφο! Πώς να το κατόρθωνε, αφού μόλις θα έστεκε στα πόδια του;
Μα έστω, ότι ο Χριστός είχε πράγματι πάθει νεκροφάνεια, και ότι συνήλθε στον τάφο! Μόνο για να σταθή στα πόδια του, μετά από όσα είχε πάθει, χρειαζόταν ένα σωρό φάρμακα δυναμωτικά, επιδέσμους, ιατρική περίθαλψη! είναι ποτέ δυνατό μετά από τόσα πάθη και τόση εξάντληση να μπόρεσε να αποκυλίση τον λίθο; Ένα λίθο που δυο νέες γυναίκες δεν είχαν την δύναμη να τον μετακινήσουν!
Μα έστω! Ας το παραδεχθούμε, ότι και με τέτοιες συνθήκες το κατάφερε να συρθή μέχρι το σπίτι, όπου ήσαν οι μαθητές συνηγμένοι δια τον φόβο των ιουδαίων. Πώς αντί για οίκτο προκάλεσε τόσο θαυμασμό, ώστε να πιστεύσουν ότι είχε νικήσει τον θάνατο;
Μια τέτοια εμφάνιση, το φυσικό ήταν ότι θα έσβηνε κάθε καλή εντύπωση, που τυχόν θα διατηρούσαν από την επικοινωνία μαζί Του κατά το διάστημα της ζωής Του.
Μια τέτοια επικοινωνία το πολύ-πολύ θα τους ωδηγούσε σ’ ένα βαθύ αίσθημα οίκτου και συμπόνιας. Μα τότε και επ’ ουδενί λόγω δεν θα τους έκανε να νοιώσουν την ανάγκη να Τον προσκυνήσουν σαν Θεό, σαν Κύριο της ζωής και του θανάτου»[15].
2. Με άλλα λόγια, ο Στράους διεκήρυξε, ότι ο άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό του σαν ον λογικό, δεν μπορεί να αποδεχθή μια τέτοια ανόητη θεωρία. Γιατί δεν στέκει λογικά.
Και όμως το βιβλίο του Βεντουρίνι διαβάστηκε πολύ! Γιατί; Γιατί πολλοί άνθρωποι ψάχνουν για μαλακό μαξιλαράκι. Να κοιμίζουν την συνείδηση τους, να μην τους ελέγχει για τα έργα τους.

______________ γ. Ιατρική θεώρηση της θεωρίας.

Σήμερα τα πράγματα είναι πιο πολύ ξεκαθαρισμένα από ό,τι εφαντάζετο ο Στράους. Γιατί έχει αποδειχθή ιατρικά, ότι περίπτωση νεκροφάνειας ΑΠΟΚΛΕΙΕΤΑΙ.
Ας ιδούμε λοιπόν:
• Πώς εσταυρώθη ο Χριστός.
• Πώς απέθανε ο Χριστός στον Σταυρό.
• Πώς επιστοποιήθη, ότι ο Χριστός είχε πράγματι πεθάνει στον Σταυρό.

______________ 1. Πώς εσταυρώθη ο Χριστός.

1. Ο Χριστός δεν «έπαθε νεκροφάνεια , ενώ εκοιμάτο ήσυχος στο «κρεβατάκι» Του. Οι τελευταίες Του ημέρες ήσαν ημέρες αφορήτου ψυχικού και σωματικού πόνου. Και τρομερά εξαντλητικές. Ακόμη και για τον πιο ρωμαλέο οργανισμό.
2. Τις δυο τελευταίες ημέρες ο Ιησούς δεν αναπαύθηκε καθόλου, ούτε για μια στιγμή. Και ψυχολογικά καταπονήθηκε τόσο, ώστε Του παρουσιάσθη το σπανιώτατο φαινόμενο της αιμαθιδρωσίας. Ενώ προσευχόταν στο Όρος των Ελαιών «εγένετο εν αγωνία» και εγένετο ο ιδρώς αυτού ωσεί θρόμβοι αίματος καταβαίνοντες επί την γην» (Λουκ. 22,44). Το φαινόμενο είναι ιατρικά τεκμηριωμένο, προϋποθέτει ασύλληπτο στην διάνοια εσωτερικό πόνο και επιφέρει ολοσχερή εξάντληση.
3. Ακολούθησε ένα απίθανης βιαιότητας και μοχθηρίας διήμερο μαρτύριο (εμπτυσμοί, ραπίσματα, κολαφίσματα, γρονθοκοπήματα, κ.ά.), από ανθρώπους που μ’ αυτά ενόμιζαν «λατρείαν προσφέρειν τω Θεώ» (Ιωάν. 16,2). Με κορύφωση το φραγγέλιο.
4. Το φραγγέλιο ήταν ένα σατανικής επινόησης μαστίγιο. Αποτελείτο από πολλά λουρίδια πέτσινα στα άκρα των οποίων είχαν προσδεθή αιχμηρά σιδερένια αγγίστρια, που σε κάθε χτύπημα κυριολεκτικά εξέσχιζαν τις σάρκες του τιμωρουμένου, σε βαθμό που να φαίνωνται τα κόκκαλά του! Η φραγγέλωση εγίνετο με τρόπο που να «πιάνη» όλη την έκταση του σώματος από τους ώμους μέχρι τα γόνατα.
5. Με το φραγγέλιο δεν προσεφέρετο καμμιά απολύτως ιατρική βοήθεια. Έτσι οι συνέπειες της φραγγελώσεως, όχι μόνο παρέμεναν, αλλά και επολλαπλασιάζοντο. Γι’ αυτό στάθηκε αδύνατο στον Χριστό να βαστάση τον σταυρό Του. Και ηγγάρευσαν τον Σίμωνα τον Κυρηναίον, ίνα άρη αυτόν (Ματθ. 27,32).
6. Επακολούθησε η σταύρωση του Ιησού Χριστού κατά το ρωμαϊκό σύστημα• δηλ. τον εκάρφωσαν σε σταυρό σχήματος + (Οι σταυροί των ρωμαίων ήσαν συνήθως σχήματος Τα ή + ή Χ). Οι Πέρσες εκρεμούσαν τους καταδίκους δεμένους από τα χέρια σε ένα σταυρό, που ήταν ένας απλός στύλος. Έχει σήμερα διαπιστωθή ότι τα καρφιά στα χέρια του καταδίκου ενεπηγνύοντο στον καρπό και όχι στην παλάμη, ώστε άντεχαν να βαστάζουν το βάρος του εσταυρωμένου, χωρίς να σπάζουν τα κόκκαλά του.

______________ 2.Πώς απέθανε ο Χριστός στον Σταυρό

1. Παίρνομε για οδηγό τον καθηγητή Σπ. Μακρή[16]. Γράφει:
«Το αν ο Χριστός απέθανε απάνω στο σταυρό είναι θέμα που έχει απόλυτη συνάφεια με την επιστήμη της ιατρικής. Γιατί αυτή μελετάει την φύση και τις συνέπειες όλων των σωματικών κακώσεων που επιφέρουν την βαθμιαία κατάρρευση των ζωτικών λειτουργιών του σώματος, και αυτή διαπιστώνει, αν έχη επέλθει ο θάνατος.
Αξίζει, λοιπόν, πρώτα από όλα να επισημανθή το ότι: για πρώτη φορά στην ιστορία αμφισβητήθηκε, αν ο Χριστός είχε πεθάνει επάνω στον Σταυρό κατά τον 17ο αιώνα. Και αυτό γιατί τότε, τουλάχιστον στην Ευρώπη, δεν υπήρχαν πια άνθρωποι, που να είχαν κατά κάποιο τρόπο αποκτήσει κάποια – έστω και ελάχιστη – εμπειρία για το πώς πέθαινε ο κατάδικος στον Σταυρό. Έτσι φαντάστηκαν, ότι ο θάνατος επήρχετο από αιμορραγία, από απώλεια αίματος και δυνάμεων.
Μα σήμερα είναι πια γνωστό και τεκμηριωμένο ιατρικά, ότι ο θάνατος στον Σταυρό επήρχετο από ασφυξία».
2. Αυτό ετεκμηριώθη ως εξής:
α. Κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου (1914-1918) οι Γερμανοί έκαμαν χρήση μιας πειθαρχικής ποινής, που την ωνόμαζαν Aufbinden (= ανάρτηση). Έδεναν και εκρεμούσαν τον κατάδικο σε ένα στύλο από τα χέρια, ώστε να μην πατούν τα πόδια του στην γη.
β. Στη θέση αυτή, το βάρος του σώματος τραβούσε ολόκληρο τον άνθρωπο προς τα κάτω. Εσφίγγετο τόσο πολύ το στήθος, ώστε να διακόπτεται η λειτουργία της αναπνοής. Για να αποκαταστήση την αναπνοή του ο κατάδικος έπρεπε – εντείνοντας όλες τις δυνάμεις των βραχιόνων – να ανυψωθή τόσο, ώστε να ελευθερωθή τουλάχιστον η λειτουργία των πνευμόνων. Στην προσπάθεια του να κρατηθή όσο το δυνατόν μακρότερο χρονικό διάστημα ανυψωμένος, κατέβαλλε τόση προσπάθεια, ώστε από την εξάντληση έρρεε ποταμηδόν από όλο του το σώμα ιδρώτας. Κάτω από τα πόδια των «αναρτημένων» εδημιουργείτο μια κατά κυριολεξία λίμνη από ιδρώτα!
γ. Η μελέτη των περιστατικών και συμπτωμάτων, κάτω από τα οποία απέθνησκαν οι «αναρτημένοι», ωδήγησε τους ιατρούς στα εξής συμπεράσματα:
• Ακόμη και στην περίπτωση που ο «αναρτημένος» είχε υπεράνθρωπη δύναμη και είχε επιδείξει ανάλογες αθλητικές επιδόσεις, οι δυνάμεις του εξαντλούντο πολύ γρήγορα.
• Οι κινήσεις που χρειάζονται για να ανυψωθή το κορμί του σταυρωμένου για να μπορέση να αναπνεύση απέβαιναν όλο και πιο εξαντλητικές και επώδυνες.
• Τελικά ο κατάδικος δεν κατώρθωνε να ανυψωθή, όσο απαιτείτο για την αναπνοή, και έτσι μετά 3-6 λεπτά επήρχετο θάνατος από ασφυξία.
• Το κάρφωμα στο σταυρό έκανε το μαρτύριο ολίγο πιο οδυνηρό στην αρχή• αλλά επέφερε σε πιο σύντομο χρόνο την πλήρη εξάντληση και άρα τον θάνατο. Από αυτό συμπεραίνομε, ότι το κάρφωμα στον σταυρό (που εφάρμοζαν οι Ρωμαίοι) ήταν φιλανθρωπότερη μορφή σταυρώσεως από την πρόσδεση στον σταυρό (που εφάρμοζαν οι Πέρσες και οι Γερμανοί).
δ. Οι Ρωμαίο εθεωρούσαν την σταύρωση σαν το πιο απάνθρωπο και φρικώδες μέσο εκτελέσεως (Deterrimum et crudelissimum supplicium).
3. Ο Χριστός εξ αιτίας της εξάντλησής Του, που είχε προηγηθή, έμεινε στον σταυρό μόνο τρεις ώρες. Το χρονικό αυτό διάστημα ήταν ασυνήθιστα μικρό. Και έκαμε τον ηγεμόνα Πόντιο Πιλάτο να απορή, πώς ο Χριστός είχε τόσο γρήγορα πεθάνει (Μαρκ. 15,44)! Αυτή είναι η εξήγηση που μας δίνει η ιατρική επιστήμη. Ο Ιησούς απέθανε από ασφυξία. Μα επειδή ο Ίδιος το ηθέλησε.
• Σήμερα δεν υπάρχει πια ιατρικά καμμιά αμφιβολία, ότι οι κατάδικοι στον σταυρό απέθνησκαν από ασφυξία.
• Έχει τεκμηριωθή ιατρικά, ότι και μετά από εξάντληση και λιποθυμία, ο από ασφυξία θάνατος δεν ανακόπτεται.
• Οι σταυρωμένοι πέθαιναν από ασφυξία. Σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις.

______________ 3. Πώς επιστοποιήθη ότι ο Χριστός είχε πράγματι πεθάνει στον Σταυρό.

Ο θάνατος του Χριστού στον Σταυρό επιστοποιήθη. Και μάλιστα με ιατρικά έγκυρο τρόπο. Ιδού πως:
1. Οι Ρωμαίοι λεγεωνάριοι (= στρατιώτες), επαγγελματίες σκληρών τιμωριών, ήξεραν πότε ένας τιμωρημένος είναι λιποθυμισμένος και πότε πραγματικά πεθαμένος. Παρακολουθούσαν άγρυπνα την καλή εκτέλεση των ποινών. Γιατί ο νόμος ώριζε σαφώς, ότι αν ο αρμόδιος στρατιώτης επιστοποιούσε θάνατο που δεν είχε επέλθει πράγματι, καταδικαζόταν σε σταύρωση, λόγω κακής εκτελέσεως του καθήκοντός του.
2. Όταν οι στρατιώτες είχαν κάποιο λόγο να τελειώνουν γρήγορα με τις εκτελέσεις αυτές, χτυπούσαν τα σκέλη των καταδικασμένων με ένα σιδερένιο λοστό και τους ετσάκιζαν τα οστά των μηρών και των κνημών. Μετά από αυτό ο σταυρωμένος παρέλυε εντελώς και ο από ασφυξία θάνατος επακολουθούσε σε ελάχιστα λεπτά. Η μέθοδος αυτή (επισπεύσεως του θανάτου!) εφαρμόσθηκε στους δύο ληστές, που είχαν σταυρωθή μαζί με τον Κύριο.
3. Προκειμένου περί του Ιησού, ο αρμόδιος στρατιώτης θέλοντας να πεισθή, ότι είχε πράγματι πεθάνει, «λόγχη την πλευράν αυτού ένυξε• και ευθέως εξήλθε αίμα ύδωρ». Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης που έτυχε να είναι τότε κοντά στον Σταυρό, μας πληροφορεί ότι αυτό το είδε με τα μάτια του. «Και ο εωρακώς μεμαρτύρηκε και αληθινή εστίν η μαρτυρία αυτού» (Ιωάν. 19,35).
Σήμερα είναι ιατρικά βέβαιο ότι:
• το Αίμα και το Ύδωρ είναι ένα υγρό που δημιουργείται στον χώρο του άνω διαφράγματος λίγη ώρα μετά τον βιολογικό θάνατο του ανθρώπου. Συνεπώς η εκροή υγρού αυτού μαρτυρεί ότι ο βιολογικός θάνατος του Ιησού είχε επέλθει.
• από την πληγή αυτή εμπήκε στον χώρο του άνω διαφράγματος ατμοσφαιρικός αέρας, που, όταν περάση εκεί επιφέρει ακαριαία τον θάνατο (πνευμονοθώρακας).

______________ δ. Συμπέρασμα

Μετά από αυτά, κάθε κουβέντα για νεκροφάνεια του Ιησού δεν είναι παρά αντιεπιστημονικές φλυαρίες.
Όμως το βιβλίο αυτό του Βεντουρίνι επραγματοποίησε πολλές εκδόσεις! Το εδιάβασαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι! Και τους διέλυσε πνευματικά!



______________ Β’ Η θεωρία των ψευδαισθήσεων______________

______________ α. Η θεωρία

1. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, οι μυροφόρες γυναίκες έπεσαν θύματα παραίσθησης ή ψευδαίσθησης. Από την συγκινησιακή τους φόρτιση κατάντησαν σε φαντασιώσεις και αυταπάτες. Νόμισαν πως κάτι είδαν, χωρίς να ιδούν.
Έτσι έπλασαν τον μύθο της αναστάσεως. Επηρέασαν τους μαθητές με τα λόγια τους. Και άρχισαν να έχουν και εκείνοι τις ίδιες ψευδαισθήσεις!
Να λοιπόν το ερώτημα:
Απατήθηκαν οι μαθητές;
Έπεσαν θύματα παραίσθησης ή ψευδαίσθησης;
2. Αλλά τί είναι οι παραισθήσεις ή ψευδαισθήσεις;
Οι ψευδαισθήσεις, οι παραισθήσεις και οι φαντασιώσεις είναι ένα θέμα που σήμερα η ιατρική επιστήμη το έχει μελετήσει εξαντλητικά, χρόνια πολλά, και σε πολλές χιλιάδες περιπτώσεις.
Ας ιδούμε τα πορίσματά της:
α. ψευδαισθήσεις μπορεί να έχουν άνθρωποι μιας ωρισμένης κατηγορίας που έχουν προδιάθεση για αυτές.
β. οι ψευδαισθήσεις τους αποτελούν προέκταση διαθέσεων και επιθυμιών τους των οποίων επιθυμούν πολύ την πραγματοποίηση.
γ. όταν πολλά άτομα επιρρεπή σε ψευδαισθήσεις έχουν μια ταυτόχρονη ψευδαίσθηση, η ψευδαίσθηση τους έχει στον καθένα διαφορετικό περιεχόμενο.
δ. οι ψευδαισθήσεις επέρχονται κάτω από συνθήκες (τόπο, χρόνο, περιστάσεις) που δημιουργούν προδιάθεση και υποβάλλουν τον άνθρωπο.
ε. όταν επαναλαμβάνονται, παρουσιάζονται μετά από πολύ χρονικό διάστημα.

β. Έπεσαν οι μαθητές θύματα ψευδαισθήσεων;

Ας ιδούμε τώρα, αν μπορεί να εφαρμοσθούν αυτά στους μαθητές, για να μπορέσωμε να συμπεράνωμε, αν είναι δυνατόν να είναι η πίστη, στην ανάσταση του Χριστού καρπός ψευδαισθήσεων.
1. Οι μαθητές δεν είχαν καμμιά σχετική προδιάθεση. Πριν ιδούν οι ίδιοι τον Χριστό, τους είχαν ειπεί άλλοι ότι Τον είδαν, και εκείνοι δεν τους επίστευαν. Γι’ αυτό και ο Κύριος τους ήλεγξε την απιστία αυτών και σκληροκαρδία, ότι τοις θεασαμένοις αυτόν εγηγερμένον ουκ επίστευσαν (Μαρκ. 16,14)!
Άρα οι μαθητές όχι μόνο δεν είχαν σχετική προδιάθεση, αλλά ήσαν και αρνητικά προδιατεθειμένοι!
2. Ψυχολογική ανάλυση των μαθητών δείχνει ότι δεν ήσαν καθόλου επιρρεπείς σε ψευδαισθήσεις. Ούτε ο Ματθαίος ο τελώνης, ούτε ο Θωμάς, που έδειξε τόση δυσπιστία και πόσο σκεπτικισμό. Ούτε ο Πέτρος, που ήταν πάντοτε τόσο τρομερά ρεαλιστής, ώστε να βλέπη την μεταμόρφωση και η πρώτη του αντίδραση να ήταν ότι, για να μείνη κανείς στο Θαβώρ με οποιεσδήποτε συνθήκες, χρειάζεται κατάλυμα, σκηνές!
3. Οι εντυπώσεις των μαθητών του Χριστού από της εμφανίσεως του Χριστού ήσαν πάντοτε οι ίδιες σε όλους, παρ’ ότι έγιναν πολλές φορές και ήσαν πολλά πρόσωπα την κάθε φορά παρόντα (2,11,100 και 500 πρόσωπα ταυτόχρονα!). Είναι ποτέ δυνατόν και οι 11 μαθητές και οι 500 να ανήκαν στον ίδιο τύπο ανθρώπου που έχει προδιάθεση για ψευδαισθήσεις, ώστε να ιδούν απολύτως τα ίδια πράγματα; Και θυμηθήτε ότι
• ιατρικά είναι βέβαιο, ότι οι ψευδαισθήσεις είναι διαφορετικές σε κάθε άνθρωπο με διαφορετικό χαρακτήρα∙
• σήμερα είναι ιατρικά βέβαιο, ότι οι μαθητές είχαν πολύ διαφορετικό ψυχολογικό χαρακτήρα ο καθένας! Οι χαρακτήρες των μαθητών του Χριστού αποτελούν ένα φάσμα, που καλύπτει όλους τους ψυχολογικούς τύπους των ανθρώπων.
Και όμως όλοι οι μαθητές είχαν τις ίδιες πάντοτε εντυπώσεις από τις εμφανίσεις του Χριστού, πράγμα που ιατρικά-επιστημονικά δεν επιτρέπει να λέμε ότι είναι δυνατόν οι εμπειρίες τους αυτές να ήσαν ψευδαισθήσεις.
4. Ως προς τις συνθήκες (χώρο, χρόνο, περιστάσεις) πρέπει να μη λησμονούμε ποτέ, ότι οι εμφανίσεις του Χριστού γίνονται σε τόπους που δεν ευνοούν καθόλου ψευδαισθήσεις:
• στον δρόμο προς Εμμαούς,
• σε ένα κήπο,
• σε ένα χωράφι,
• στην λίμνη Γεννησαρέτ,
• μεσημέρι,
• απόγευμα,
• ενώ εκείνοι περιπατούν συνομιλώντας,
• ενώ ψαρεύουν αμέριμνοι,
• τους αναλύει επί ώρες την αγία Γραφή,
• τους ψήνει ψάρια στα κάρβουνα,
• τρώει μπροστά τους ψάρι και κερήθρα με μέλι,
• τους ελέγχει,
• τους επιτιμά,
• τους κάνει ψυχρολουσία,
• τους κάνει να αισθάνωνται άσχημα!
5. Οι ψευδαισθήσεις
• ή επαναλαμβάνονται σε όλο και αραιότερα διαστήματα, μέχρι που σβήνουν∙
• ή γίνονται όλο και συχνότερες, μέχρι που να καταλήξουν σε νευρική κρίση.
Μα αντίθετα στους μαθητές οι εμπειρίες της αναστάσεως επαναλαμβάνονται επί 40 ημέρες στον ίδιο ρυθμό. Τις βλέπουν πάντοτε πολλοί μαζί και διαρκούν ώρες. Δημιουργούν πάντοτε γαλήνη, χαρά και ακλόνητη πεποίθηση, ότι ο Χριστός ζη και βασιλεύει εις τους αιώνας.
Όλα αυτά είναι αδύνατο να συμβιβασθούν με όσα δέχεται η ιατρική επιστήμη για τις ψευδαισθήσεις σήμερα[17].

______________ γ. Εμπειρία των αισθήσεων

1. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έβλεπαν οι μαθητές τον Κύριο, τους έπεισαν (και πείθουν και μας), ότι η επικοινωνία τους με τον αναστάντα Ιησού ήταν μια ολοκάθαρη εμπειρία αισθήσεων.
Εμπειρία αισθήσεων είχαν∙
για εμπειρία αισθήσεων μιλάνε.
Λόγια σαφή. Ξεκάθαρα. Που αντέχουν σε κάθε έλεγχο λογικό και ψυχολογικό.
2. Ας ιδούμε τί λένε οι ίδιοι:
α. Ο Πέτρος.
Τον είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια. Δεν σας λέμε φιλοσοφίες και συλλογισμούς. Μιλάμε για γεγονότα, που έγιναν μπροστά μας! (Β’ Πέτρου 1,16).
β. Ο Ιωάννης.
Μιλάμε για πράγματα, που τα είδαμε με τα μάτια μας. Τα ακούσαμε με τα αυτιά μας. Τα ψηλαφήσαμε με τα χέρια μας. Δεν μιλάμε για ιδέες, αλλά για χειροπιαστή πραγματικότητα (Α’ Ιωάν. 1,1-3).
Μπροστά μας ο Χριστός έκαμε πολλά θαύματα. Όχι μόνο αυτά που γράφομε. Γράφομε λίγα. Μόνο όσα ενομίσαμε πως αρκούν, να Σας βοηθήσουν να καταλάβετε, ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, για να αποκτήσετε στο Όνομά Του την αληθινή ζωή (Ιω. 20,30).
γ. Ο Λουκάς.
Αυτά που κηρύττομε, μας τα παρέδωκαν εκείνοι που υπήρξαν σε όλα τα επεισόδια της ζωής Του αυτόπτες μάρτυρες. Αυτοί είναι οι κήρυκες της πίστης μας (Λουκ. 1,1-3).
Ο Χριστός, αφού εσταυρώθη και ετάφη, μετά παρουσιάστηκε πολλές φορές στους μαθητές Του. Τους έδειξε με τρόπο αδιαμφισβήτητο, πώς είναι ζωντανός. Τους το έδειξε με πολλές και πολλών ειδών ενέργειές Του σε διάστημα όχι μιας ή δύο, αλλά σαράντα ολοκλήρων ημερών (Πραξ. 1,3).
3. Θα μπορούσαμε να αναφέρωμε πολλά ακόμη λόγια από τα άγια Ευαγγέλια, που μαρτυρούν ολοκάθαρα, ότι οι μαθητές Του είδαν τον Χριστό μετά την ανάστασή Του.
Περιοριζόμαστε να συνοψίσωμε τις μαρτυρίες τους επισημαίνοντας ότι:
• Είδαν τον Κύριο πολλές φορές. 40 ημέρες τους εφανερωνόταν συνεχώς (Πραξ. 1,3).
• Όχι ένας ή δύο την κάθε φορά, αλλά δώδεκα και περισσότεροι, και κάποια φορά επάνω από 500 άτομα.
• Τον είδαν με τα ίδια τους τα μάτια.
• Τον άκουσαν με τα ίδια τους τα αυτιά.
• Τον άκουσαν να τους μιλάη για πράγματα εντελώς συγκεκριμένα και να τους ερμηνεύη τις άγιες Γραφές.
• Τον εψηλάφησαν πολλές φορές με τα ίδια τους τα χέρια.
• Μίλησαν μαζί Του.
• Περπάτησαν μαζί Του.
• Και, ακόμα, τον άκουσαν:
• να τους εξουσιοδοτή να συγχωρούν αμαρτίες,
• να τους δίνη εξουσία να πατούν επάνω όψεων και σκορπίων και επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού, χωρίς τίποτε να μπορή να τους βλάψη!...
• να τους δίνη δύναμη να κάνουν θαύματα, και να ανασταίνουν νεκρούς.
• Πώς να αμφιβάλλουν για την ανάστασή Του;
• Πώς να μην είναι έτοιμοι και να πεθάνουν ακόμη για την πίστη τους σ’ Αυτόν;




______________ Γ. Η θεωρία του λάθους ______________

1. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, όταν οι μαθητές του Χριστού την μίαν Σαββάτων ηθέλησαν να επισκεφθούν τον τάφον του Διδασκάλου τους, έκαμαν λάθος... στον τάφο! Έτσι εμπήκαν σε ξένο τάφο, που τον βρήκαν κενό, και έτσι εσχημάτισαν την γνώμη ότι ο Χριστός είχε αναστηθή.
2. Στην θεωρία αυτή δεν έδωσε ποτέ κανείς καμμιά σημασία. Και μαρτυρεί μόνο, ότι ο Kirshop Lake που την επινόησε, το είχε ρίξει στο σορολόπ.



______________ Δ. Τολεδώθ Γιεσούα______________

1. Όπως είδαμε στο Κεφ. Ε’. ο Χριστός εδίδασκε, ότι είναι ανώτερος από τον Μωυσή και τον Νόμο του. Αυτό οι Εβραίοι δεν το άντεξαν. Και Τον εμίσησαν. Και Τον αρνήθηκαν. Και κάνοντας συμβιβασμούς στην συνείδησή τους. Τον εσταύρωσαν.
Από τότε ο λαός του Ισραήλ δεν έπαυσε να αντιμάχεται την δόξα του Υιού του Θεού.
Η πρώτη αντίδραση στην ανάσταση του Κυρίου ήταν η κατασυκοφάντησή της: ότι τάχα οι μαθητές έκλεψαν το σώμα του Ιησού από τον τάφο! και ότι τάχα το έκαμαν επίτηδες, για να φτιάξουν τον «μύθο», ότι αναστήθηκε!
2. Μα αργότερα κατάλαβαν, ότι η εξήγησή τους αυτή δεν έλεγε τίποτε. Και έγραψαν ένα ειδικό βιβλίο, που φέρει το όνομα Τολεδώθ Γιεσούα.
Σύμφωνα με επίσημα, καθαρά εβραϊκά στοιχεία, που τα ευρίσκομε στην Εβραϊκή Εγκυκλοπαίδεια (Jewish Encyclopedia, Vol 7, New York 1906, σελ. 170-173) το Τολεδώθ Γιεσούα εγράφη τον Μεσαίωνα, δηλ. γύρω στα 1000 χρόνια αργότερα! Και έχει ένα και μοναδικό σκοπό: να μειώση όσο πιο πολύ μπορεί τον Ιησού Χριστό, για να σβήση κάθε δυνατότητα επίδρασης χριστιανικής στους Εβραίους.
3. Το Τολεδώθ Γιεσούα επιχειρεί μια γενική θεώρηση του βίου του Ιησού.
• Βλασφημεί την εκ Παρθένου Γέννηση του Ιησού.
• Παραδέχεται, ότι ο Χριστός έκαμε πολλά και μεγάλα θαύματα (θεραπείες χωλών, τυφλών, παραλύτων, δαιμονισμένων)∙ ότι έθρεψε πολλούς με λίγη τροφή∙ ότι περιπάτησε επί των υδάτων∙ ότι ανάστησε νεκρούς. Μα όλα αυτά – λέγει το Τολεδώθ Γιεσούα – τα έκαμε με δύναμη μαγική!...
• Κατηγορεί τον Χριστό, ότι εδίδασκε την κατάργηση του Νόμου του Μωυσή, ενώ ο Ιησούς έλεγε: Δεν ήλθα να καταργήσω τον Νόμο αλλά να τον τηρήσω και να τον συμπληρώσω∙ γιατί από όσα γράφει ιώτα εν η κεραία μία ου μη πεσείται, έως αν πάντα γένηται.
• Μαρτυρεί: Ότι εσταυρώθη την παραμονή του Πάσχα. Ότι το σώμα Του το εκήδευσαν οι «αποστάτες» μαθητές Του με θρήνους και κοπετούς. Ότι την επομένη του Πάσχα επήγαν στον τάφο, μα δεν ευρήκαν το σώμα του Ιησού εκεί... Και τότε οι μαθητές Του έτρεξαν στην αυτοκράτειρα Ελένη, που βρισκόταν τότε στην Ιερουσαλήμ, της το ανέφεραν και – μαζί με την Ελένη – έπλασαν την ιστορία της αναστάσεως! Τί όμως είχε συμβή; το σώμα του Ιησού το είχε πάρει ένας κηπουρός∙ που όταν το έμαθε, ότι είχαν εκμεταλλευθή την ενέργειά του, το ξαναπαρουσίασε. Και έτσι, οι μαθητές, η αγία Ελένη και μαζί τους ... όλοι οι χριστιανοί (!...) εξευτελίσθηκαν[18]!...
4. Από την μνεία της Αγίας Ελένης, που εγεννήθη 250 χρόνια αργότερα, και επήγε στην Ιερουσαλήμ το 327 μ.Χ., δηλ. 300 χρόνια αργότερα και δεν ήταν χρονικά δυνατό να έχη καμμιά επικοινωνία με τους αποστόλους, αφού είχαν όλοι πεθάνει τουλάχιστον εκατόν πενήντα χρόνια, πριν εκείνη γεννηθή, καταλαβαίνει κανείς το επίπεδο του βιβλίου αυτού!
Είναι φανερό, ότι οι Ραββίνοι του μεσαίωνα – αδιαφορώντας για την αλήθεια! – έγραψαν το βιβλίο αυτό με ένα και μόνο σκοπό∙ να διεγείρουν στους απλούς Εβραίους άσχημα αισθήματα εις βάρος του χριστιανισμού.
Τα επιχειρήματά τους, με τα οποία προσπαθούν να μειώσουν την χριστιανική πίστη,
• από άποψη ψυχολογική είναι έξυπνα, αφού πατούν γερά επάνω στην ψυχολογία και τα συναισθήματα των ανθρώπων που μισούν τον Χριστό∙
• μα από άποψη επιστημονική είναι κατά κυριολεξία γελοία!...
Στο ταλμουδικό βιβλίο Τολεδώθ Γιεσούα στηρίζονται στο σύνολό τους τα βιβλία του Αμπελαίν. Είναι τόσο αντιεπιστημονικά και τόσο αισχρά, που δεν είναι δυνατό να ασχοληθή κανείς μαζί τους.

______________ Λύσεις τραμπουκίστικες______________

1. Αυτές είναι οι θέσεις των αρνητών του Χριστού. Είναι όλες φτηνές. Αποδεδειγμένα φτηνές, όπως είδαμε . Ακατάλληλες ακόμη και για ανθρώπους, που το έχουν 100% σίγουρο, ότι δεν υπάρχει Θεός!
Εξετάζοντας τις θεωρίες αυτές καταλαβαίνει ακόμη και ο πιο απλός άνθρωπος, ότι δεν αρκεί να λέη κανείς, πως δεν πιστεύει στον Θεό και στην δύναμη Του.
Αν θέλη να είναι λογικός και οι γνώμες του σεβαστές, πρέπει να λέη πράγματα, που να στέκουν λογικά. Πρέπει στα προβλήματα να δίνη λύση επιστημονική, λύση αναντίρρητη.
2. Συνήθως όμως οι άθεοι εφαρμόζουν την μέθοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην λύση του Γόρδιου Δεσμού. Μα η λύση αυτή δεν ήταν
• καθόλου επιστημονική∙
• καθόλου πειστική∙
• καθόλου θετικιστική∙
ήταν (απλά και ξεκάθαρα λόγια!) τραμπουκίστικη!
Υπενθυμίζομε σ’ εκείνους που δεν θυμούνται το ιστορικό γεγονός, ότι ο Γόρδιος Δεσμός, ήταν ένας παράξενος κόμπος, που δεν μπορούσε να τον λύση κανείς. Ο Μ. Αλέξανδρος, μη μπορώντας να τον λύση με την δύναμη του μυαλού του, τον έκοψε με την δύναμη του σπαθιού του.
Τί άλλο ήταν η ενέργειά του, αν όχι τραμπουκισμός;
Με την ενέργειά του αυτή ωμολόγησε, ότι δεν είχε μυαλό να εύρη λύση!
3. Μα αλλοίμονο σ’ εκείνους, που λύνουν τα πνευματικά ζητήματα με τρόπο τραμπουκίστικο και καμαρώνουν ότι κάτι έκαμαν! Γιατί πιστοποιούν ότι δεν έχουν μυαλό να μπορέσουν να εύρουν λύση.
• Δεν είναι αστείο να ασχολήται κανείς με τέτοιες θεωρίες;
• Δεν υποτιμά την νοημοσύνη του, όταν τις παίρνη στα σοβαρά;
4. Η ιστορία μας δίνει μόνο δύο εκδοχές.
α. Της Εκκλησίας.
Σύμφωνα με την οποία ο Χριστός σαν Θεός αθάνατος και αεί ζων αναστήθηκε. Και βασιλεύει εις τους αιώνας. Και της Βασιλείας Αυτού ουκ έσται τέλος.
β. Των Εβραίων.
Σύμφωνα με την οποία το σώμα του Ιησού το έκλεψαν από τον τάφο οι μαθητές του σε ώρα που ευρήκαν τους φρουρούς να κοιμώνται. Και έπλασαν την ιστορία της Αναστάσεως!
5. Οι δύο αυτές εκδοχές είναι οι μόνες γνωστές στον κόσμο μέχρι:
• Μεταξύ των Εβραίων το 1000 μ.Χ., που άρχισε να κυκλοφορή το βιβλίο Τολεδώθ Γιεσούα.
• Μεταξύ των Χριστιανών το 1730 μ.Χ., που άρχισαν να γράφονται βιβλία με άλλες εκδοχές, που τις επινοούσαν οι συγγραφείς τους.
Ο Paul Meyer γράφει για τις δύο αυτές εκδοχές:
«Αν προσπαθήσωμε να ζυγίσωμε με προσοχή και χωρίς προκατάληψη τις δύο αυτές μαρτυρίες με βάση τους κανόνες της ιστορικής έρευνας, θα οδηγηθούμε στα εξής συμπεράσματα:
• ο τάφος, στον οποίο ετάφη το σώμα του Ιησού, ευρέθη το πρωΐ της Μιας Σαββάτων ΚΕΝΟΣ,
• μέχρι σήμερα δεν ευρέθη πουθενά ούτε η ελάχιστη ένδειξη, που να μας επιτρέπη να ασχοληθούμε και με μια τρίτη εκδοχή.
Και λέγοντας ΠΟΥΘΕΝΑ, εννοούμε:
• Ούτε στα λογοτεχνικά έργα.
• Ούτε στα αρχαιολογικά ευρήματα.
• Ούτε στις επιγραφές.
• Ποτέ. Τίποτε. Πουθενά»[19].
Με άλλα λόγια ο P.Meyer μας λέγει:
Η επιστημονική δεοντολογία επιβάλλει να ασχοληθούμε με αυτές τις δύο εκδοχές, που είναι οι μόνες ιστορικά μαρτυρημένες επί 1700 χρόνια. Τί αξία μπορούν να έχουν οι απόψεις που διατυπώθηκαν με καθυστέρηση 2000 χρόνια;
6. Απόψεις, στοχαστικές συλλήψεις, που επινοήθηκαν μετά από 10 ή 16 αιώνες και περισσότερο! Δεν αξίζουν να τους δίνη κανείς προσοχή. Υπηρέτησαν ένα πρόσκαιρο ψεύτικο εντυπωσιασμό. Και έσβησαν.
Μα και η άποψη των Εβραίων είναι, όπως είδαμε, διάτρητη. Δεν αντέχει στο φως. Είναι μια πονηρή απόπειρα συγκάλυψης της αλήθειας.
7. Μετά από όλα αυτά ξαναρωτάμε:
Μπορεί, έστω σε ποσοστό ένα τοις χιλίοις, να έχουν δίκιο οι Εβραίοι; Μπορεί να μας απατούν οι απόστολοι;
Απαντάμε: Δεν υπάρχει.
Μα υπάρχει και μια περίπτωση, που ΜΠΟΡΕΙ. Και αυτή είναι, όταν ο άνθρωπος «το έχει» χίλια τοις εκατό σίγουρο:
• ότι ΔΕΝ υπάρχει Θεός,
• ότι ΔΕΝ μπορεί να γίνη ανάσταση,
• ότι ΔΕΝ μπορεί να λένε ψέματα οι Εβραίοι.
Τότε η λύση, που δίνει στο θέμα μας, είναι από πλευράς του χίλια τοις εκατό σωστή.
Μόνο που την αλήθεια την βρίσκει εφαρμόζοντας την «επιστημονική» μέθοδο του Μεγαλέξανδρου!

Ευχαριστούμε την σελίδα "Ελληνικά Λειτουργικά Κείμενα" ,  

από την οποία αντλούμε τα υμνογραφικά. Η δουλειά τους είναι σπουδαία και αξίξει θερμά συγχαρητήρια.

Επίσης και όλες τίς άλλες σελίδες και ιστολόγια απ'τις οποίες ερανίζουμε την ποικιλλία των αναστάσιμων θεμάτων και των εικόνων προς δόξαν Αναστάντος Χριστού.

(Εικόνα προμετωπίδας από holytrinitybut.org)

Αρχειοθήκη ιστολογίου

Αναγνώστες

Πληροφορίες

Η φωτογραφία μου
καὶ ἤκουσα φωνῆς μεγάλης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λεγούσης· Ἰδοὺ ἡ σκηνὴ τοῦ Θεοῦ μετὰ τῶν ἀνθρώπων, καὶ σκηνώσει μετ' αὐτῶν, καὶ αὐτοὶ λαὸς αὐτοῦ ἔσονται, καὶ αὐτὸς ὁ Θεὸς μετ' αὐτῶν ἔσται, καὶ ἐξαλείψει ἀπ' αὐτῶν ὁ Θεὸς πᾶν δάκρυον ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν, καὶ ὁ θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι, οὔτε πένθος οὔτε κραυγὴ οὔτε πόνος οὐκ ἔσται ἔτι· ὅτι τὰ πρῶτα ἀπῆλθον. Καὶ εἶπεν ὁ καθήμενος ἐπὶ τῷ θρόνῳ· Ἰδοὺ καινὰ ποιῶ πάντα. ( Αποκ. ΚΑ΄)

Eπίσης γράφω...

  • - ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!
    Πριν από 1 χρόνια
  • Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΒΑΠΤΙΣΤΙΚΗ'' (1888) - Ἂν ἄλλη τις χρηστὴ γυνὴ εἶδέ ποτε καλὰ νοικοκυριὰ εἰς τὰς ἡμέρας της, ἀναντιρρήτως εἶδε τοιαῦτα καὶ ἡ θεια-Σοφούλα Κωνσταντινιά, σεβασμία οἰκοδέσποινα ἑ...
    Πριν από 2 χρόνια
  • - Λόγω περιορισμένου χρόνου και αποκλειστικής σχεδόν πλέον ενασχόλησης με το fb, αναστέλλεται η λειτουργία των εξής τριών ιστολογίων: ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ...
    Πριν από 10 χρόνια
  • - Λόγω περιορισμένου χρόνου και αποκλειστικής σχεδόν πλέον ενασχόλησης με το fb, αναστέλλεται η λειτουργία των εξής τριών ιστολογίων: ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ...
    Πριν από 10 χρόνια

Περνούν και διαβάζουν...