[Αναστάσεως ημέρα...]

Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου


«Αναστάσεως ημέρα, και η αρχή δεξιά, και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει, και αλλήλους περιπτυξώμεθα· είπωμεν αδελφοί, και τοις μισούσιν ημάς, όχι μόνο σ΄ εκείνους οι οποίοι από αγάπη μας έχουν ευεργετήσει, ή έχουν ευεργετηθή από εμάς: ας συγχωρήσωμε τα πάντα τη Αναστάσει». Ας δώσωμε συγχώρησι ο ένας προς τον άλλον, και εγώ ο οποίος έχω τυραννηθή από την αγάπη σας - αυτό σας το ομολογώ τώρα - και σεις οι οποίοι έχετε ασκήσει την καλήν αυτή τυραννία, εάν με κατηγορήτε για την αργοπορία μου, επειδή αυτή η αργοπορία είναι οπωσδήποτε τιμιωτέρα ενώπιον του Θεού από την βιασύνη κάποιων άλλων. Διότι είναι καλό και να διστάζωμε προς στιγμήν να δεχθούμε την κλήσι του Θεού, όπως παλαιά ο Μωϋσής και αργότερα ο Ιερεμίας, αλλά και να είμεθα έτοιμοι να τρέξωμε προς αυτόν, όταν μας καλή, όπως ο Ααρών και ο Ησαΐας, αρκεί να τα κάνωμε και τα δύο ευσεβώς· το ένα εξ αιτίας της αδυναμίας μας και το άλλο εξ αιτίας της δυνάμεως εκείνου ο οποίος μας καλεί.

Μυστήριο με εκάλεσε, και ενώπιον του μυστηρίου εδίστασα για λίγο, προκειμένου να συγκεντρωθώ στον εαυτό μου. Με την ευκαιρία μυστηρίου παρουσιάζομαι πάλι, λαμβάνοντας ως καλήν σύμμαχο της δειλίας και της αδυναμίας μου την εορτήν, ώστε αυτός που ανέστη σήμερα από τον κόσμο των νεκρών να ανακαινίση και ΄μένα με το Πνεύμα, και αφού με ενδύση με τον νέον άνθρωπο, να με παραδώση στην καινή κτίσι, σ΄ εκείνους δηλαδή που γεννώνται κατά Θεόν, ως καλόν αναπλαστή και διδάσκαλο, ο οποίος προθύμως νεκρώνεται και ανίσταται μαζί με τον Χριστό.

Χθες εσφάζετο το αρνίον και εχρίοντο τα ανώφλια των θυρών και εθρήνησεν η Αίγυπτος τα πρωτότοκα και μας επροσπέρασεν ο εξολοθρευτής χωρίς να μας πειράξη, επειδή η σφραγίς ήταν φοβερά και σεβαστή, αφού είχαμε περιτειχισθή από το τίμιον αίμα. Σήμερα εφύγαμε εντελώς από την Αίγυπτο και έχουμε πλέον απαλλαγή από τον τρομερόν ηγεμόνα, τον Φαραώ, και τους σκληρούς επιστάτες και από τον πηλό και την ενασχόλησί μας με τους πλίνθους. Τώρα κανείς δεν θα μας εμποδίση να πανηγυρίσωμε προς δόξαν του Κυρίου και Θεού μας γι΄ αυτή την έξοδο, της οποίας ο ίδιος μας έγινε πρόξενος με την Ανάστασί του· και θα εορτάσωμε «ουκ εν ζύμη παλαιά κακίας και πονηρίας, αλλ΄ εν αζύμοις ειλικρινείας και αληθείας», χωρίς να φέρωμε μαζί μας ούτε ίχνος από τον άθεο Αιγυπτιακόν προζύμι.

Χθες είχα σταυρωθή μαζί με τον Χριστό, σήμερα συνδοξάζομαι, χθες είχα νεκρωθή μαζί του, σήμερα συζωοποιούμαι· χθες είχα ταφή μαζί του, σήμερα συνεγείρομαι. Ας προσφέρωμε όμως τους καρπούς μας σ΄ αυτόν ο οποίος έπαθε προς χάριν μας και ανέστη. Ίσως νομίσετε ότι εννοώ να προσφέρωμε χρυσόν ή άργυρον ή υφάσματα ή διαυγείς και πολυτίμους λίθους, ρευστά υλικά της γης που παραμένουν μονίμως εδώ κάτω, και των οποίων το μεγαλύτερο μέρος το κατέχουν οι κακοί, οι δούλοι των γηίνων και του κοσμοκράτορος. Ας προσφέρωμε ως καρπούς τους ιδίους τους εαυτούς μας, το πολυτιμώτερο και οικειότερο στον Θεό κτήμα· ας αποδώσουμε στην εικόνα το «κατ΄ εικόνα», ας γνωρίσωμε την αξία μας, ας τιμήσωμε το πρωτότυπον, ας κατανοήσωμε την δύναμι του μυστηρίου και για ποίον λόγον απέθανεν ο Χριστός. Ας γίνωμε όπως είναι ο Χριστός, επειδή και ο Χριστός έγινεν όμοιος με εμάς· ας γίνωμε γι΄ αυτόν Θεοί, επειδή και εκείνος έγινε για μας άνθρωπος. Προσέλαβε το ευτελέστερο για να μας δώση το καλλίτερον· επτώχευσε για να πλουτήσωμε εμείς με την πτωχεία του· έλαβε μορφήν δούλου για να απολαύσωμε εμείς την ελευθερία· κατήλθε για να υψωθούμε. Υπέμεινε πειρασμούς, για να νικήσωμε· ητιμάσθη, για να μας δοξάση· απέθανε, για να μας σώση· ανήλθε από τον τάφο, για να μας ελκύση προς τον εαυτό του, επειδή η αμαρτία μας είχε καταντήσει κυριολεκτικώς πτώματα. Ας του δώσουμε τα πάντα, ας προσφέρη ο καθένας τα πάντα σ΄ αυτόν ο οποίος έδωσε τον εαυτό του ως λύτρον και αντάλλαγμα προς χάριν μας. Και το καλλίτερο που έχει να δώση είναι ο ίδιος ο εαυτός του, ο οποίος θα έχη συλλάβει το μεγαλείο του μυστηρίου και θα έχη γίνει προς χάριν εκείνου όλα όσα έγινεν εκείνος προς χάριν μας.