Τό μυστήριο τού Σταυρού καί τής Αναστάσεως τού Χριστού

Η σταυρική θυσία τού Χριστού στόν Γολγοθά, πού συνδέεται στενά μέ τήν Ανάσταση τού Χριστού, είναι κεντρικό σημείο στήν διδασκαλία καί τήν ζωή τής Εκκλησίας καί μάλιστα γίνεται λόγος γιά τό μυστήριο τού Σταυρού καί τής Αναστάσεως τού Χριστού, πού αφορά τήν νίκη τού Χριστού πάνω στήν αμαρτία, τόν διάβολο καί τόν θάνατο.

Γίνεται διάκριση μεταξύ τής «εν σώματι σταυρώσεως καί αναστάσεως τού ενσαρκωθέντος Λόγου τού Θεού» καί «τού μυστηρίου τής δυνάμεως τού σταυρού καί τής αναστάσεως τού Χριστού, τού οποίου μάρτυρες υπήρξαν οι Προφήτες καί μερικοί Απόστολοι πρίν τήν σταυρική θυσία στόν Γολγοθά». Όμως, παρά τήν διάκριση αυτή, υπάρχει στενή σχέση μεταξύ τού μυστηρίου τού Σταυρού καί τής σταυρικής θυσίας τού Χριστού στόν Γολγοθά.

Ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος, μιλώντας γιά τόν Σταυρό τού Χριστού, γράφει ότι «η πράξις τού σταυρού διπλή εστι». Η μία ενέργεια τού Σταυρού «καλείται πράξις» καί βιούται ως υπομονή στίς θλίψεις τής σαρκός, η οποία εκφράζεται στό θυμικό μέρος τής ψυχής, η άλλη ενέργεια «καλείται θεωρία» καί συνίσταται στήν λεπτή εργασία τού νού, βρίσκεται στήν θεία αδολεσχία καί στήν διαμονή στήν προσευχή πού συντελούνται στό επιθυμητικό μέρος τής ψυχής. Έτσι, Σταυρός είναι η πράξη καί η θεωρία.

...

Ο Σταυρός τού Θεού είναι η αγάπη Του, πού είναι η άκτιστη ενέργειά Του.

«Η δύναμη τού Σταυρού καί τής Αναστάσεως είναι η αγάπη τού Θεού η οποία ενεργεί "πρό τού τόν κόσμον είναι παρά τώ Θεώ", κατά τήν δημιουργία καί κυβέρνηση τού κόσμου, πρό τής ενανθρωπήσεως, κατά τήν ενανθρώπηση, πρό τής σταυρικής θυσίας, κατά τήν σταυρική θυσία καί μετά από αυτήν».

(Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου, Εμπειρική Δογματική κατά τίς προφορικές παραδόσεις τού π. Ιωάννου Ρωμανίδη, τόμ. Β')